ৰাজনীতি আৰু শ্ৰমিক, কৃষক তথা দুখীয়াৰ উন্নতি

ব'হাগ বিহুৰ বতৰত কুলি-কেতেকীয়ে পাহাৰ-পৰ্বতৰ পৰা ভৈয়ামলৈ আহি সুৱদি কন্ঠৰ শুৱলা গীত গাই ৰাইজৰ মন-প্ৰাণ মতলীয়া কৰাৰ দৰেই নিৰ্বাচনৰ বতৰত ৰাজনৈতিক দলৰ নেতাসকলেও নিজৰ নিজৰ শীত-তাপ নিয়ন্ত্ৰিত প্ৰাসাদৰ পৰা ওলাই আহি বোকা-পানীৰে লুতুৰি-পুতুৰি হৈ পুতিগন্ধময় পৰিবেশত ৰ’দ বৰষুণ শিৰ পাতি লৈ ভোকে-লঘোণে মথাউৰিত, আশ্ৰয় শিবিৰত অথবা দুৰ্গম গাঁৱত থকা নিপীড়িত জনগণৰ সমুখত চৌকিদাৰৰ অথবা সেৱকৰ বেশত কৰযোৰে থিয় দি  ‘ৰাইজেই ৰজা--- , পাৱে পৰি হৰি -----‘ আদি  প্ৰতিশ্ৰুতিৰে ভৰা গীত জুৰে। ৰাইজ ভোল যায়। এক মহা শূন্য উপহাৰ দি  এদিন দুদিনকৈ পাঁচ বছৰ পাৰ হৈ যায়। আকৌ আহে সেই দিন আৰু আকৌ গুচি যায়, ঠিক আমাৰ বিহু আৰু কুলি-কেতেকীৰ দৰে।

আচলতে কৃষক, শ্ৰমিক আৰু দৰিদ্ৰ জনগণক প্ৰবঞ্চনা কৰি ধনৱানসকল লগত মিতিৰালি কৰি তেওঁলোকৰ স্বাৰ্থ ৰক্ষাৰ বাবে চৰকাৰে নিৰন্তৰ কাম কৰি যোৱা বাবে বহুতো দেশতকৈ খৰকৈ ভাৰতবৰ্ষৰ অৰ্থনীতি আৰু ইয়াৰ মুঠ ঘৰুৱা উৎপাদন(GDP) বৃদ্ধি পাব ধৰিছে। কিন্তু এই বৃদ্ধিয়ে দেশৰ জনগণৰ মাজত আয়ৰ সমতা সূচনা কৰা নাই। দেশৰ কেইজনমান লোকৰ হাতলৈ অধিকাংশ সম্পদ গুচি গৈছে। বৰ্ধিত আয়ৰ এনে অসমতাই দৰিদ্ৰলোকসকলক অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ জখলাইদি বগাই যোৱাত আহুকালৰ সৃষ্টি কৰিছে আৰু দৰিদ্ৰতাৰ কৰাল গ্ৰাসত পৰি কষ্ট ভোগ কৰাৰ সম্ভাৱনা বাঢ়ি গৈছে। দৰিদ্ৰতাৰ সীমা ৰেখাত ভৰি দিয়া দেশৰ ১০ শতাংশ  লোকে অতি কম মজুৰিত কাম কৰে। তেওঁলোকে জোখতকৈ দীৰ্ঘ সময় কাম কৰিব লগীয়া হয়। খোৱাপানীৰ যোগান, উপযুক্ত শিক্ষা, বিনামূলীয়া স্বাস্থ্য সেৱা আৰু স্বাস্থ্যসন্মত অনাময় ব্যৱস্থা আদি প্ৰয়োজনীয় প্ৰাথমিক সেৱাসমূহ লাভৰ পৰা তেওঁলোক বঞ্চিত হৈ আহিছে। নানা কাৰণত, নানা ধৰণে ৰাজনৈতিক চল-চালনাৰ বলি হোৱা হেতুকে দেশৰ দৰিদ্ৰ জনগণে গণতান্ত্ৰিক ব্যৱস্থাৰ সুযোগ লৈ দেশৰ ৰাজনীতিত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰি নিজৰ ন্যাৰ্য দাবী আৰু অধিকাৰসমূহ পূৰণ কৰিব পৰা নাই। উদাহৰণ স্বৰূপে, অসমৰ চাহ শ্ৰমিকসকলৰ মজুৰি বৃদ্ধিৰ প্ৰসংগলৈকে আঙুলিয়াই দিব পাৰি।

গ্ৰাম্যাঞ্চলৰ লোকসকলৰ জীৱিকা নিৰ্বাহৰ নিশ্চিতকৰণ বৃদ্ধি কৰিবলৈ তদানিন্তন কংগ্ৰেছ চৰকাৰে ২০০৫ চনত মহাত্মা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য নিয়োগ নিশ্চিতকৰণ আঁচনি (MGNREGA) আৰম্ভ কৰে। এই  আঁচনি আনুযায়ী প্ৰতিটো দৰিদ্ৰ পৰিয়ালৰ যিয়ে অদক্ষ শ্ৰমিক হিচাৰে স্বেচ্ছাই কাম কৰিবলৈ সন্মত তেওঁলোকক প্ৰতিবছৰে ১০০ দিনৰ বাবে কামত নিয়োগৰ নিশ্চয়তা প্ৰদান কৰা হয়। ই আছিল সংসদে সৃষ্টি কৰা এক অৰ্থনৈতিক অধিকাৰ। ইয়াকো ঠাট্টা-মস্কৰা কৰা হৈছিল, আৰু তেতিয়াৰ পৰাই সেই আঁচনিক অবজ্ঞা কৰি অহা হৈছিল। একাংশ মন্তব্যকাৰীয়ে ইয়াক অপব্যয়কাৰী, জনপ্ৰিয়তাৰ বাবে সৃষ্ট বুলি কৈছিল আৰু ই মুদ্ৰাস্ফিতিৰ সূত্ৰপাত ঘটাই দৰিদ্ৰ কৃষকৰ অনিষ্ট সাধন কৰিব বুলি অভিযোগ কৰিছিল। এই আঁচনিতো দুৰ্নীতিপৰায়ণলোকৰ হাতোৰাই স্পৰ্শ নকৰাকাকৈ নাথাকিল। পিচলৈ এই আঁচনিকো চুৰিকাঘাত কৰা হ’ল। ২০১৫ চনত ভাৰতৰ প্ৰধান মন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে কংগ্ৰেছ দলক কটাক্ষ কৰি কৈছিল যে ই হ’ল ষাঠি বছৰৰ বিফলতাৰ কীৰ্তিস্তম্ভ।

কিন্তু নিজকে এনেধৰণৰ সাৰি পুচি পেলোৱা সাধাৰণীকৰণৰ পৰা পৃথক কৰি লৈ দেশৰ অৰ্থনৈতিক সমীক্ষাৰ তথ্যসমূহ গমি-পুতি চালে দেখা পোৱা যায় যে ২০০০ চনৰ পৰা স্থবিৰ হৈ থকা কৃষি মজুৰি পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত শতকৰা বছৰি ২.৭ শতাংশ আৰু মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত শতকৰা বছৰি ৩.৭ শতাংশ ২০০৫-০৬ আৰু ২০১০-১১ চনৰ মাজৰ সময়ছোৱাত বৃদ্ধি পায়। মহাত্মা গান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য নিয়োগ আঁচনিয়ে দেশৰ দলিত, আদিবাসী আৰু জনজাতীয় ভূমিহীন শ্ৰমিকসকলক সংস্থাপন দিছিল। ২০১৪ চনৰ পৰা গ্ৰাম্য মজুৰি নিম্নগামীতাৰ প্ৰতি দৃষ্টি ৰাখি ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকে প্ৰকাশ কৰা এক কাকতত মন্তব্য কৰিছে যে ২০০৮-০৯ চনৰ পৰা ২০১১-১২ চনৰ লৈকে মহাত্মাগান্ধী ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰাম্য নিয়োগ নিশ্চিতকৰণ আঁচনি (MGNREGA) ঘ, গ্ৰাম্য মজুৰিৰ বাবে চলিত বছৰবোৰত ইয়াক বন্ধ কৰি নিদিয়ালৈকে, এক চালিকা শক্তি আছিল। প্ৰতি ঘৰ মানুহৰ বাবে বছৰি ১০০ দিনৰ কৰ্মসংস্থানৰ প্ৰতিশ্ৰতি প্ৰদান কৰা হৈছিল যদিও কৰ্ম সংস্থাপনৰ দিন পিচত ৪০ আৰু ৫০ ৰ মাজতে সীমাবদ্ধ থাকিল। প্ৰতিটো পৰিয়ালৰ গড় ব্যক্তি-কৰ্মদিন ২০১৩ চনত ৪৫.৯ আৰু ২০১৪ চনত হয়গৈ ৩৭.৭ । কিন্তু ই ২০১৬ চনত নিম্নগামী হৈ ১৫.৩ ত ৰয়।

সপ্তদশ লোকসভা নিৰ্বাচনৰ প্ৰাক ক্ষণত ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ সভাপতি ৰাহুল গান্ধীয়ে য়োৱা মাৰ্চ মাহৰ ২৫ তাৰিখে ন্যুন্যতম আয় যোজনা (Nyuntam Aay Yojna চমুকৈ  NYAY )ঘোষণা কৰে। এই আঁচনিৰ লক্ষ্য হ’ল দেশৰ অতি দুখীয়া কুৰি শতাংশ লোকৰ পৰিয়ালে বা পাঁচ কোটি পৰিয়ালৰ প্ৰতিটো পৰিয়ালে যাতে নিৰ্দিষ্টকৈ প্ৰতিমাহে ৬০০০ টকা উপাৰ্জন কৰিব পাৰে। গড় হিচাপে একোটা পাঁচজনীয়া পৰিয়ালৰ সৰ্বমুঠ ২৫ কোটি লোক এই আঁচনিৰ যোগেদি লাভৱান হ’ব। ই নগদ ধন স্থানান্তৰকৰণ আঁচনি আৰু ইয়াত কোনো স্বৰ্ত নাথাকে। এই আঁচনিয়ে এহাতেদি পয়মালজনক বিমুদ্ৰাকৰণৰ বাবে বেয়া ধৰণে ক্ষতিগ্ৰস্ত হোৱা গাঁও আৰু নগৰাঞ্চলৰ লোকসকলৰ হাতলৈ ধন আনি দিব আৰু আনহাতে সেই ধনে বৃদ্ধি কৰা চাহিদাই কৰ্মসংস্থাপন গঢ়ি তুলিব। এই সন্দৰ্ভত ৰাহুল গান্ধীয়ে কয়, “ সম্পূৰ্ণ হিচাপ–নিকাচ কৰা হৈ গৈছে। ইয়াৰ ৰাজহ বিষয়ক প্ৰতিঘাত বিশ্লেষণ কৰি চোৱা হৈছে। এই ধন পূৰ্ণমাত্ৰাই মজুত আছে।“ অসমৰ বোকাখাটৰ এক নিৰ্বাচনী সভাত সমবেত জনতাক সম্বোধন কৰি দিয়া তেওঁৰ ভাষণত ৰাহুল গান্ধীয়ে কৈছিল যে কংগ্ৰেছক যদি ভোট দি ক্ষমতালৈ আনে তেন্তে  ২০ শতাংশ অতি দুখীয়া পৰিয়ালক জাতি, ধৰ্ম, অথবা বৰ্ণৰ ভেদাভেদ নোচোৱাকৈ ন্যুন্যতম আয় যোজনাত বছৰি ৭২,০০০ টকাকৈ দিব। এই ৭২,০০০ টকা প্ৰতি বছৰে দৰিদ্ৰ পৰিয়ালৰ মহিলা সদস্যাৰ নামত থকা বেংক একাউন্টত প্ৰত্যক্ষভাৱে স্থানান্তৰ কৰি দিয়া হ’ব। ই নাৰী সবলীকৰণতো সহায় কৰিব।

২০১৬-১৭ চনৰ অৰ্থনৈতিক সমীক্ষাই কয়, এজন ভাৰতীয় কৃষকৰ বাৰ্ষিক গড় আয় ২০,০০০ টকা , বা প্ৰতি মাহে ১৭০০ টকাতকৈও কম। সেইলোকসকল এই আঁচনিৰ জড়িয়তে লাভৱান হ’ব। এইটো দেখা গৈছে যে মোদীৰ কৃষকলৈ প্ৰতি বছৰে ৬০০০ টকা আঁচনিৰ ই প্ৰতিযোগী হৈ থিয় দিছে। ইয়াৰ বাবে প্ৰায় ৩,৬০,০০০ কোটি টকা অথবা ভাৰতৰ মুঠ ঘৰুৱা উৎপাদনৰ ২ শতাংশতকৈও কম ব্যয় হ’ব। ৰাজ্যসমূহৰ মাজত ব্যয় ভাগবটৰোৱা কৰা হ’ব।

এই আঁচনিখনেও MGNREGA আঁচনিখনে পোৱা ঠাট্টা-বিদ্ৰূপৰ দৰেই একেচামলোকৰ তুচ্ছ-তাচ্ছিল্যৰ সমুখীন হোৱাটো তেনেই স্বাভাৱিক কথা। তাৰ মাজতে অৰ্থনীতিবিদ প্ৰৰ অৰুন কুমাৰে কয় যে যদিহে এই আঁচনি ৰাজনৈতিক সদিচ্ছাসহকাৰে যথাৰীতি প্ৰবৰ্তন কৰা হয় তেন্তে তাক আদৰণি জনোৱা উচিত হ’ব। এনে কাম বহুদিনৰ পূৰ্বেই কৰিব লাগিছিল।

যেইকি নহওক, বৰ্তমান আমাৰ দেশৰ সৰ্বসাধাৰণলোকে জানে যে, বিগত চাৰিটা বছৰত চৰকাৰে ৩.১৬ লাখ কোটি টকা ৰুগ্ন ঋণ হিচাপৰ পৰা বাদ দিয়ে। উল্লেখযোগ্য যে তাৰে সৰহভাগ আছিল কৰ্পৰেট গোষ্ঠীৰ ঋণ। এতেকে, কৃষিক্ষেত্ৰৰ সৈতে জড়িত অৰ্থনীতিবিদসকলে প্ৰশ্ন কৰে, ভাৰতে কিয় ২০০৯ চনৰ পৰা প্ৰতিবছৰে ১.৮৬ লাখ কোটি টকা অৰ্থনৈতিক উজ্জীৱিতকৰণ পেকেজ (এক ধৰণৰ প্ৰত্যক্ষ আয়ৰ সমৰ্থন)চলাই যাব নোৱাৰিলে ? ই অকলেই বছৰি ৭২০০০ টকাকৈ প্ৰত্যক্ষ আয়ৰ সমৰ্থন দুগুণতকৈ অধিক দুখীয়া শ্ৰমিকক দিব পাৰিলেহেঁতেন। ধনীসকলক আহুকলীয়া বাতাৱৰণত কাম কৰা বাবে দিয়া ক্ষতিপূৰণৰ ধনক কোৱা হয় উদগণি। দৰিদ্ৰসকলক সহায় কৰিলে কোৱা হয় এনেয়ে দিয়া। Nyay ৰ ক্ষেত্ৰত কোনোবা সন্মত হওক বা নহওক ইয়াৰ সৰহভাগ সমালোচনা দৰিদ্ৰসকলক কৰা অবজ্ঞাৰ ফলতেই উদ্ভৱ হৈছে, অৰ্থনৈতিক কাৰণত নহয়।

প্ৰথম দৃষ্টিত, আঁচনিখন ফলপ্ৰসু যেন দেখা নাযায় আৰু বলেৰে টানি অনা যেন লাগে। কিন্তু The Wire কাকতখনে দেশৰ পাঁচজন বিশিষ্ট অৰ্থনীতিবিদৰ সৈতে মত বিনিময়ৰ অন্তত বৰ্ণনা কৰিছে যে প্ৰতি বছৰে এক কোটিকৈ হিচাপত পাঁচটা বছৰত আঁচনিখনে পাঁচকোটি পৰিয়ালক উপকৃত কৰিব। গতিকে ৰাজহৰ হেঁচা পাঁচটা বছৰলৈ সিঁচৰিত হৈ পৰিব আৰু প্ৰতি বছৰে মুঠ ঘৰুৱা উত্পাদনৰ থুলমূলভাৱে ০.৩ শতাংশ কামত লাগিব। এই ক্ষেত্ৰত প্ৰতি বছৰে মুঠ ঘৰুৱা উত্পাদনৰ বৃদ্ধি হাৰ নামমাত্ৰ ১১ শতাংশ বুলি ধৰা হৈছে। ৰাজহৰ এই বোজা বহন কৰিব পৰা যাব ,যদিহে বছৰি ৭.৫ শতাংশ হাৰত মুঠ ঘৰুৱা উত্পাদন বৃদ্ধি পাই গৈ থাকে আৰু সমপৰিমাণৰ কৰ আৰু অনাকৰ ৰাজহ আহৰণ কৰে। তথাপিও, এই দৰিদ্ৰতা বিৰোধী কাৰ্যক্ৰমণিকাৰ সৰ্বমুঠ বোজা দেশৰ দহটা বৃহত্ কৰ্পৰেট গোটৰ অনাদায় আৰু খিলাপী ঋণৰ পৰিমাণতকৈ অধিক নহ’ব।

জনতাই Nyay ক উপলুঙা কৰিছে, যিহেতু নিৰ্বাচনত জিকিবলৈ দিয়া ই এক প্ৰতিশ্ৰুতিহে। কিন্তু যদিহে ৰাজনৈতিক দলে নিৰ্বাচনত জয় লাভ কৰি  তাৰ বিনিময়ত দৰিদ্ৰলোকসকলৰ প্ৰতি সহায়ৰ হাত আগ বঢ়ায় তেন্তে নিশ্চয় কাৰো আপত্তি নাথাকিব।

প্ৰশ্ন হয়, দৰাচলতে আঁচনিখনে দুখীয়া লোকসকলৰ প্ৰতি সহায়ৰ হাত আগ বঢ়াবনে ? কংগ্ৰেছ দলৰ তথ্য বিশ্লেষণ বিভাগৰ মূৰব্বী প্ৰবীণ চক্ৰৱৰ্তীয়ে কয় যে আঁচনিখন ৰাজহ বৃদ্ধি আৰু ব্যয় যুক্তিসংগতকৰণৰ যোগেদি চলাই নিয়া হ’ব। কিন্তু বুৰঞ্জীয়ে যদি কিবা সূচনা কৰে তেন্তে সেয়া হ’ল, ব্যয় যুক্তিসংগতকৰণে অপৰিহাৰ্যভাৱে সামাজিক খণ্ডৰ ব্যয় হ্ৰাস কৰিবলৈ বাধ্য কৰে। অন্য কথাত ক’বলৈ গ’লে, ৰাজ্যই এক স্থায়ী নিম্নতম আয় প্ৰদান কৰে, দৰিদ্ৰসকলক মূল সেৱাসমূহ প্ৰদানৰ পৰা নিজকে মুক্ত কৰা এক পথেৰে চৰকাৰে সৰহভাগ অনুদান আঁতৰাই নিয়ে। অৰ্থনীতিবিদ সকলৰ মতে ভাৰতবৰ্ষৰ দৰে দেশত মূলসেৱাসমূহৰ তুলনাত মূল আয় অধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ হ’ব নোৱাৰে। মূল আয়ে চুইডেন বা ডেনমাৰ্কৰ দৰে দেশতহে কাম কৰে য’ত বিনামূলীয়া স্বাস্থ্য সেৱা আৰু শিক্ষা ব্যৱস্থা উপলব্ধ হয়। ভাৰতবৰ্ষত দুখীয়ালোকসকলৰ সকলোতকৈ ডাঙৰ খৰচটো হয়  স্বাস্থ্য ৰক্ষাৰ যত্নত।

আনটো কথা আহি পৰে আঁচনি বলবৎকৰণত থকা আন্তৰিকতাৰ ক্ষেত্ৰত। আমাৰ দেশৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ সংখ্যক কৰ্মশক্তি অনানুষ্ঠানিক খণ্ড বা স্ব-নিয়োগ ত বিভাজিত হৈ থকাৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত ৰাজ্য অথবা কেন্দ্ৰ চৰকাৰে কিদৰে হিতাধিকাৰীসকলক বাছনি কৰিব সেই লৈও প্ৰশ্ন অৱতাৰণাৰ স্থল আছে। উৰিষ্যো আৰু টেলাংগানা, এই দুই ৰাজ্যই বৰ্তমান সময়ত প্ৰত্যক্ষ আয় স্থানান্তৰকৰণ কাৰ্যৰ অনুশীলন চলাই আছে। টেলাংগানা ৰাজ্যই Rythu Bandhu নামৰ আঁচনিখন চলাই  আছে। এই আঁচনিৰ অধীনত ৰাজ্য চৰকাৰে সৰু খেতিয়কসকলক প্ৰতি একৰ ভূমিৰ বাবে এটা বছৰত দুটা শস্যত বিনিযোগ কৰিবলৈ ৪০০০ কৈ টকা দিয়ে। তেনেদৰেই উৰিষ্যা চৰকাৰেও নিজৰ প্ৰত্যক্ষ উপকাৰ স্থানান্তৰকৰণ আঁচনিৰ(Direct Benefit Transfer Scheme) যোগেদি ৰাজ্যখনৰ সকলো কৃষকলৈ কোনো ধৰণৰ শোধন অবিহনেই প্ৰতি বছৰে বিশ হেজাৰ টকাকৈ দিয়াৰ কথা ঘোষণা কৰে। কিন্তু এক সাম্প্ৰতিক তথ্যৰ খবৰ অনুযায়ী টেলাংগানাত সামঞ্জস্যহীনভাৱে বিস্তৃত ভূমিধাৰীসকলে উপকৃত হৈ আহিছে। অন্যহাতে, উৰিষ্যাৰ মন্ত্ৰীৰ সম্পৰ্কীয়লোকসকলে হিতাধিকাৰীৰ তালিকাত নাম সন্নিবিষ্ট কৰিব ধৰিছে বুলি অভিযোগ উঠিছে।

বৰ্তমান আমাৰ দেশত লোকসভা নিৰ্বাচনৰ বৈতৰণী পাৰ হ’বলৈ ৰাজনৈতিক দলবোৰে দৰিদ্ৰসকলক ঢাল হিচাপে প্ৰয়োগ কৰাৰ সমান্তৰাল ভাৱে দেশৰ সচেতন লোক, চিন্তাবিদ আৰু অৰ্থনীতিবিদ সকলেও ৰাজনৈতিক দলবোৰৰ কাম কাজ আৰু আঁচনিসমূহৰ দোষ-গুণবোৰ বিশ্লেষণত নামি পৰিছে। বহুতে প্ৰশ্ন কৰিছে যে, যদিহে দৰিদ্ৰসকলৰ উন্নয়ন সাধনকেই অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হৈছে তেন্তে কিয় নিয়োগৰ সুন্দৰ সুযোগ দিয়া হোৱা নাই, সকলো শ্ৰমিকৰ বাবে নিম্নতম মজুৰি আৰু সামাজিক নিৰাপত্তা কিয় প্ৰদান কৰা হোৱা নাই? জাগিৰোড আৰু কাছাৰৰ ৰাজহুৱা খণ্ডৰ কাগজ কল আদি পুণৰ চলাই তাৰ কৰ্মচাৰীসকল আৰু পৰিয়ালবৰ্গক জীয়াই থাকিবলৈ আৰ্থিক সম্বল দিয়া হোৱা নাই কিয়? ৰাজহুৱা খণ্ডৰ অৱসৰপ্ৰাপ্ত কৰ্মচাৰীৰ পেন্সনৰ ধন আদায় দিয়াত গাফিলতি কিয় ? অথবা সকলোৱে পাব পৰাকৈ মূল ৰাজহুৱা সেৱাৰ বাবে ব্যয় কৰা হোৱা নাই কিয়? কিন্তু দেখা গৈছে যে তাৰ বিপৰীতে চৰকাৰে ৰাজহুৱা শিক্ষা, প্ৰাথমিক স্বাস্থ্য আদি সামাজিক খণ্ডৰ ব্যয় ক্ৰমান্বয়ে হ্ৰাস কৰিছে। এতিয়া কেন্দ্ৰ চৰকাৰে দৰিদ্ৰ, নিম্ন মধ্যবিত্ত ছাত্ৰসকলৰ মূৰত ৰাম টাঙোন মাৰি উচ্চ শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত থকা অনুদান বন্ধ কৰি তাৰ ঠাইত উচ্চ শিক্ষা বিনিয়োগ প্ৰতিষ্ঠান(HEFA) নামৰ প্ৰতিষ্ঠানৰ যোগেদি উচ্চ শিক্ষাৰ প্ৰতিষ্ঠানসমূহক ঋণ দিয়াৰহে ব্যৱস্থা কৰিছে। শ্ৰম আইনৰ সংশোধনী কৰ্পৰেট গোষ্ঠীৰ সপক্ষে যাব ধৰিছে। ব্যক্তিগতকৰণ বাঢ়ি গৈছে, আনকি ৰাজহুৱা  খণ্ডতো চুক্তিবদ্ধকৰণ প্ৰক্ৰিয়া চলিছে। মুঠতে, কৰ্পৰেট গোষ্ঠীৰ কৃপা লাভ কৰি চৰকাৰ গঠন হোৱাৰ দৰেই তেনে গোষ্ঠীৰ দয়া আৰু অনুকম্পা অবিহনে ভাৰতবৰ্ষৰ দৰিদ্ৰসকল যেন জীয়াই থকাই টান হৈ পৰিছে।

--------------)(------------
কিছু সম্পাদিত ৰূপত প্ৰবন্ধটো অসমৰ বহুল প্ৰচাৰিত আৰু বলিষ্ঠ দৈনিক বাতৰি কাকত দৈনিক অসম ৰ 26/04/2019 সংখ্যাত প্ৰকাশ পাইছে৷