ল’ৰালি কালৰ ধেমালি

জীৱন পৰিক্ৰমাৰ সমগ্ৰ কাল ছোৱাৰ ভিতৰত শৈশবৰ দিনবোৰকে মধূৰতম বুলি গণ্য কৰা হয়।এয়া কেৱল মানৱ জাতিৰ ক্ষেত্ৰতেই প্ৰযোজ্য এনে নহয়, ধৰাতলত জন্ম লাভ কৰা সকলোবোৰ প্ৰাণীয়েই শৈশবৰ দিনবোৰ খুউব আনন্দ উলাহৰ মাজেদি অতিবাহিত কৰা দেখা যায়।এই সময় খিনিত স্নেহ-বন্ধনৰ মাজত লালিত-পালিত হৈ প্ৰফুল্ল মনে দিন অতিবাহিত কৰাৰ সুযোগ থাকে।মন মগজুক সংসাৰৰ জটিলতা, কুটিলতা আৰু ভয়-শংকা আদি সমস্যাবোৰে তীক্ষ্ণ নখেৰে আঁচুৰি নাযায় বাবে শিশুৱে নিৰ্ভিক, নিষ্পাপ আৰু ভেদাভেদ হীন ভাৱে জন্মগতভাৱে লব্ধ সমাজ প্ৰিয়, সংগ প্ৰিয় স্বভাৱৰ প্ৰকিফলন ঘটাই লগ-সমনীয়াৰ সৈতে হাঁহি ধেমালিৰ মাজেদি জীৱনৰ সময়বোৰ পাৰ কৰিব ধৰে।এই পৃথিবীত যেন কোনেও সময়ক বাট এৰি দি কাষৰতে ৰৈ থাকিব নোখোজে।শিশুসকলেও কিবা এটা কৰি সময়ক ধৰি ৰাখিব খোজে।তাৰেই পৰিণাম হ’ল ল’ৰালি কালৰ ধেমালি। মানৱ শিশুৱে জন্মৰ কিছুদিনৰ পিছৰ পৰাই মাতৃৰ কোলাতেই মিচিক-মাচাক হাঁহিৰে ধেমালিৰ পাতনি মেলে।মাতৃ আৰু আত্মীয়-স্বজনৰ সঁহাৰি পাই শিশুৰ ধেমালি আগুৱাই যায়।লাহে লাহে খিটখিটাই হাঁহিবলৈ আৰম্ভ কৰে, পুতলা খেলিব শিকে আৰু কণ কণ শিশু দেখা পালে উত্তেজনা প্ৰকাশ কৰে আৰু তেওঁলোকৰ সৈতে খেলিবলৈ আগ্ৰহ দেখায়। শিশু সামান্য জনা বুজা যেন হ’লেই খেলা-ধূলাত মগ্ন হৈ পৰে।শিশুসকলৰ ৰং-ধেমালিবোৰ দেখি বয়োজ্যেষ্ঠজনে নিজৰ ল’ৰালি কালৰ ধেমালিবোৰৰ কখা স্মৰণ কৰে আৰু সেই দিনবোৰক সোণোৱালী-ৰূপোৱালী আখ্যা দি হা-হুমূনিয়া কাঢ়ে। বসবাস কৰা স্থান আৰু তাৰ পৰিৱেশ-পৰিস্থিতি অনুযায়ী ল’ৰালি কালৰ ধেমালিবোৰ ভিন ভিন ধৰণৰ হয়।উদাহৰণ স্বৰূপে, নৈ পৰীয়া কণ কণ সকলৰ ধেমালিবোৰৰ অধিকাংশ নৈৰ পানীতেই আৰম্ভ আৰু অন্ত হয়।পানীত সাঁতুৰি-নাদুৰি তেঁওলোকে অনেক খেল-ধেমালি কৰে।পৰ্বত-পাহাৰ আৰু হাবি-জঙ্গলেৰে আগুৰা ঠাইৰ শিশুসকলে তাতেই নানা ধৰণৰ খেল-ধেমালি খেলি ল’ৰালি কালছোৱাৰ আনন্দ উপভোগ কৰে। মুঠতে, যিকোনো পৰিৱেশতে ল’ৰালি কালৰ ধেমালিয়ে জীৱনৰ সোণোৱালী দিনবোৰৰ ইতিহাস ৰচি থৈ যায়।এনেকুৱাও দেখা যায় যে লগ-সংগ বিহীন শিশুৱেও নিজৰ পুতলা কেইটাৰ লগত দিনৰ দিনটো খেলি খেলি ভাগৰত লাল-কাল হৈ ঠাইতে টোপনি যায়। --------------সমাপ্ত--------

ড০ ক্ৰাটকীৰ হাইড্ৰপনিক কৃষি পদ্ধতি আৰু ইয়াৰ প্ৰায়োগিক দিশত যত্কিঞ্চিত্ আলোকপাত

হাইড্ৰপনিক কৃষি কাৰ্যৰ বিষয়ে লিখিব লওঁতেই বহুবছৰৰ আগৰ আমাৰ বাল্যকালৰ কথা এটা মনলৈ আহিছে। এটা ৰজাদিনীয়া পুখুৰী মীন পালনৰ বাবে উপযোগী কৰিবলৈ গাঁৱৰ ৰাইজে চাফ চিকুন কৰিছিল।তেতিয়া দেখা গৈছিল যে পুখুৰীৰ মাজ ভাগত থকা গছবোৰ প্ৰকৃততে পানীৰ ওপৰতে থিয় দি আছিল। একোটা প্ৰকাণ্ড হাতী ডুব যোৱাকৈ ৰজাই খন্দুওৱা পুখুৰীটোৰ পানীৰ ওপৰত বছৰ বছৰ ধৰি আবৰ্জনা গোট খাই থাকি কালক্ৰমত এক অতি ডাঠ স্তৰৰ সৃষ্টি হয় আৰু তাত গজি উঠা গছৰ শিপাই তললৈ গতি কৰি পানী পাই তাৰ পৰা প্ৰয়োজনীয় পুষ্টিদ্ৰব্য আহৰণ কৰি লহপহকৈ ডাঙৰ দীঘল হয়।ইয়াকে প্ৰাকৃতিক হাইড্ৰপনিক পদ্ধতিৰ দ্বাৰা সৃষ্ট উদ্ভিদ বুলিব পাৰি। পুখুৰীৰ ওপৰৰ গছবোৰ কাটি ডাঠ তৰপটো আঁতৰ কৰি পুখুৰীটো মীন পালনৰ উপযোগী কৰি তুলিবলৈ ৰাইজৰ যথেষ্ট কষ্ট হৈছিল। ডক্টৰ ক্ৰাটকীয়ে(Dr Kratky) ওপৰত উল্লেখ কৰা পুখুৰীত উদ্ভিদ ডাঙৰ হোৱা পদ্ধতিৰ দৰেই পানীত পুষ্টিদ্ৰব্য মিহলাই জলাশয়ত কৃষি কাৰ্য কৰা এক সফল পদ্ধতিৰ উদ্ভাৱন কৰে।এই পদ্ধতি অনুযায়ী পানীত যথোপযুক্ত পুষ্টিদ্ৰব্য মিহলি কৰি পানীৰ ওপৰত ওপঙি থাকিব পৰা আৱৰণ (থাৰ্মকল আদি)দি তাত সুবিধাজনক দূৰত্বত নিৰ্দিষ্ট জোখত বিন্ধা কৰা হয়। তাত উদ্ভিদৰ শিপাই পানী স্পৰ্শ কৰিব পৰাকৈ ঘন ঘন ছিদ্ৰযুক্ত পানী খোৱা কাপৰ দৰে পাত্ৰ জোখমতে ভৰাই দিয়া হয়।তাক নেটপট বুলি কোৱা হয়। নেটপটত থকা নিম্নভাগৰ বিন্ধাইদি উদ্ভিদৰ পুলিৰ শিপা বাহিৰ কৰি দি পুলিটোক আৱৰি ৰাখিবলৈ নাৰিকলৰ বাকলিৰ গুৰি(ককপিট) অথবা ক্লেবল(হাইড্ৰপনিকছত ব্যৱহৃত সৰু সৰু গুটি) নেটপটৰ ভিতৰত দিয়া হয়।এইদৰে ৰোপণ কৰা পুলিবোৰৰ শিপাই পুষ্টিদ্ৰব্য গ্ৰহণ কৰিব ধৰে আৰু পুলিবোৰৰ শ্ৰীবৃদ্ধি হয়। সাম্প্ৰতিক কালত হাইড্ৰপনিক কৃষি কাৰ্য সহজে কৰিব পৰাকৈ বহুতো ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানে ইয়াৰ বাবে প্ৰয়োজন হোৱা আহিলাপাতিবোৰ তৈয়াৰ কৰি বজাৰলৈ পঠাই আছে। এনে ধৰণৰ সকলোবোৰ আহিলা পাতি ক্ৰয় কৰি কৃষি কাৰ্য কৰাটো ব্যয় বহুল হোৱা হেতু এই কাম সকলোৰে বাবে সহজসাধ্য নহয়।গতিকে অনেক কৃষকে নিজা কৌশল প্ৰয়োগ কৰি অতি কম খৰছতে সহজ লভ্য দ্ৰব্যকে বিকল্প হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰি মাটিবিহীন কৃষি কাৰ্যত নামি পৰিছে। আমি তেনে এক অতি সহজ আৰু কম খৰছী কৌশল অনুকৰণ কৰি কৰা কৃষি কাৰ্যৰ বিষয়ে জনাব খুজিছোঁ। এটা টাবত পানী সম্পূৰ্ণকৈ ভৰাই লৈ তাৰ পানীত ওপঙি থকাকৈ ঘূৰণীয়াকৈ এখন থাৰ্মকল কাটি লৈ তাৰ মধ্য ভাগত এটা পানী খোৱা প্লাষ্টিকৰ ডিচপজিবল গিলাচ ৰাখিব পৰাকৈ বিন্ধা কৰি ল’ব লাগে। উদ্ভিদৰ শিপাই গিলাচ ভেদ কৰি পানীলৈ গতি কৰিব পৰাকৈ তাৰ তলত আৰু চাৰিও কাষে বিন্ধা কৰি দিব লাগে। গিলাচৰ ভাগত থকা ফুটাইদি পুলিৰ শিপা পাৰ কৰি দি পুলিৰ চাৰিওকাষে গিলাচৰ ভিতৰত নাৰিকলৰ বাকলিৰ গুৰি দি থৰ ৰাখিব পৰা কৰি দিব লাগে। মন কৰিব লাগে যাতে পুলিৰ শিপাই পানী স্পৰ্শ কৰি থাকে। টাবৰ পানীত প্ৰয়োজন অনুপাতে পুষ্টিদ্ৰব্য মিহলি কৰিব লাগে। এই কথা লক্ষ্য কৰিব লাগে যাতে টাবৰ পানী কমি গ’লে ওপঙি থকা থাৰ্মকলখনৰো নিম্নগামিতা বাহাল থাকে। তেতিয়া উদ্ভিদৰ পুলি পানী লাভৰ পৰা বঞ্চিত নহয়।যথেষ্ট পৰিমাণে পানী কমি গ’লে উপযুক্ত মাত্ৰাত পুষ্টিদ্ৰব্য মিলাই পানী যোগান ধৰিব লাগে। উল্লেখযোগ্য যে প্ৰয়োজনীয় পুষ্টিদ্ৰব্য ঘৰতে নিজে সামান্য খৰছত প্ৰস্তুত কৰি ল’ব পাৰি। তাৰ বাবে দহ লিটাৰ পানীত এক কিলোগ্ৰাম ছয়মাহৰ পুৰণি শুকান গৰু গোবৰ, আধা কিলোগ্ৰাম কেঁচু সাৰ, দুইশ গ্ৰাম মান খলিহৈ , দুই চাহ চামোচ গুৰ আৰু তাৰ সমপৰিমাণৰ দৈ মিহলি কৰি একৈশ দিন ঢাকোন মাৰি থৈ দিব লাগে । পিছত পাত্ৰটোৰ তলত পৰি থকা দ্ৰব্যখিনি এৰি কেৱল ৰঙচুৱা পানীখিনি অন্য এক পাত্ৰত ঢালি ল’ব লাগে।তাত পুনৰ সমপৰিমাণৰ পানী মিহলি কৰি সেই পানীত ওপৰত উল্লেখ কৰা পদ্ধতিত খেতি কৰিলে অন্য পুষ্টিদ্ৰব্য মিহলাবৰ প্ৰয়োজন নহয়। এই জুলীয়া পুষ্টিদ্ৰব্য মাটিত কৰা খেতিৰ বাবেও উপযোগী হয়। এইদৰেই অতি কম খৰছত ঘৰৰ ভিতৰতে ক্ৰাটকীৰ পদ্ধতিত পানীত খেতি কৰিব পাৰি। ------------------সমাপ্ত------

ৰাজনীতিকৰ হাতুৰাই ডিঙি চেপা দিয়া দেশৰ অৰ্থনীতি আৰু নিঃকিন জনতাৰ মৌন নিনাদ

ভাৰতবৰ্ষৰ চুবুৰীয়া দেশ শ্ৰীলংকা, পাকিস্তান আৰু বাংলাদেশ আদি অৰ্থনৈতিক বিপৰ্যয়ৰ সন্মুখীন হোৱা দেখা পাই এতিযা ভাৰতবৰ্ষৰ সৰ্বসাধাৰণ ৰাইজেও আমাৰ দেশৰ অতি সাম্প্ৰতিক অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিলৈ লক্ষ্য ৰাখি সেইবোৰ দেশৰ তালিকাভুক্ত হৈ জ্বলা-কলা খোৱাৰ শংকাত ভূগিব ধৰিছে। ৰাজনৈতিক মুনাফা লাভৰ উদ্দেশ্যেৰে দেশৰ আশী কোটি লোকক হিতাধিকাৰী সজাই অৰ্থনৈতিক স্বাধীনতাৰ পৰা বঞ্চিত কৰাৰ পিছত এইবাৰ মধ্যবিত্তসকলৰ সপোনবোৰ ভাঙিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে ৰাজনৈতিকভাৱে পালিত-পোষিত পুঁজিপতি গৌতম আদানিয়ে; কিন্তু এইবোৰ কথা মিছা বুলি প্ৰতিপন্ন কৰি, দেশ প্ৰগতিৰ পথত আগুৱাই বিশ্ব গুৰুৰ আসনতহে বহাৰ খবৰহে চৰকাৰৰ কোলাত বহি বাতৰি পৰিবেশন কৰা একাংশ সংবাদসেৱীয়ে টেঁটু ফালি চিঞৰি চিঞৰি ক’ব ধৰিছে, মাহেকীয়া এক নিৰিশত ধন লাভ কৰি থকা সৰ্বভাৰতীয় স্তৰৰ কিছুমান বাতৰি কাকত আলোচনী আদিয়ে চৰকাৰী পক্ষ লৈ আদানিক বচাবলৈ আৰু ৰাইজৰ চকুত ধূলি দিবলৈকে আদানিৰ প্ৰশংসাত পঞ্চমুখ হৈ পৰিছে।দেশৰ গণতন্ত্ৰক ধ্বংস কৰিবলৈ উঠিপৰি লাগি গৈছে।এইসকলে যে দেশখনক কেনে এক বিপৰ্যয়ৰ দিশে ঠেলি দিছে সেই লৈ ভ্ৰূক্ষেপ কৰা নাই, কেৱল নিজৰ লাভৰ বাবেই সত্যক হনন কৰিছে। সত্য সূৰ্যৰ দৰেই, ঢাকি ৰখাটো কাহানিও সম্ভৱ নহয়।তুঁহজুইৰ দৰে উমি উমি জ্বলি থকা গৌতম আদানিৰ কু-কীৰ্তিৰ জুইকোৰাও হিণ্ডেনবাৰ্গ ৰিছাৰ্চে প্ৰতিবেদন প্ৰকাশ কৰাৰ পিছতে হঠাত্ দপ দপকৈ জ্বলি উঠিল।দেশৰ টি ভি চেনেল আৰু কিছুমান বাতৰি কাকতত সত্য কথাবোৰ প্ৰকাশ নকৰিলেও সামাজিক মাধ্যম আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় টি ভি চেনেল আৰু বাতৰি কাকত আদিয়ে সমগ্ৰ বিশ্বতে গৌতম আদানিৰ অৰ্থনৈতিক কেলেংকাৰীবোৰৰ বাতৰি সবিস্তাৰে প্ৰচাৰ কৰি যাব ধৰিছে।এতিয়া আমাৰ দেশৰ সৰ্বসাধাৰণ ৰাইজেও গৌতম আদানিৰ ধন টকা-পইচাৰ ভেটিটো বালিঘৰ খহাদি খহা দেখা পাইছে।গৌতম আদানিয়ে কাৰ ছত্ৰছায়াত থাকি দেশৰ ৰাষ্ট্ৰীয়কৃত বেংক আৰু সংস্থাৰ পৰা হেজাৰ হেজাৰ কোটি টকাৰ ঋণ নিচেই কম সুতত লাভ কৰিব পাৰিছিল সেয়াও আটাইয়ে জানিব পাৰিছে।সেয়েহে চৰকাৰে আগন্তুক নিৰ্বাচনৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি নিৰপেক্ষভাৱে তদন্ত কৰি উপযুক্ত ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব বুলি ৰাইজে আশা কৰে আৰু গম্ভীৰ অৰ্থনৈতিক সংকটত পৰি হাবু–দাবু খাব নিবিচাৰে।আদানি, আম্বানী আদি কোটিপটিয়ে মাত্ৰ এটকাত ভূমি লাভ কৰি আৰু নামমাত্ৰ সুতত ঋণ লাভ কৰিও লোকচান ভৰিলে বুলিয়েই বিশ্ব দৰবাৰত আমাৰ দেশৰ অৰ্থনৈতিক স্থান যাতে নিম্নগামী নহয় তাৰ ব্যৱস্থা কৰক চৰকাৰে।ৰাজহুৱা খণ্ডৰ প্ৰতিস্থান সমূহক সুৰক্ষিত কৰি জনগণৰ স্বাৰ্থৰ প্ৰতি নজৰ দিয়ক। --------------সমাপ্ত-------------

অপৰিসীম ধৈৰ্যৰ প্ৰতীক স্বৰূপ মান্যবৰ ঠগেন গগৈ দেৱৰ পৱিত্ৰ স্মৃতিত পুষ্পাঞ্জলী তৰ্পণ

বিচিত্ৰ মানৱ জীৱনত সফলতা প্ৰাপ্তিৰ বাবে কেৱল নিপুণতা, কৰ্মদক্ষতা,যোগ্যতা আৰু পাৰদৰ্শীতা থাকিলেই নহ’ব, লগতে অপৰিসীম ধৈৰ্যৰো প্ৰয়োজন।সেয়েহে নিপুণ, কৰ্মদক্ষ আৰু পাৰদৰ্শী লোকেও ধৈৰ্যৰ অভাৱতে সফলতা লাভ কৰিব নোৱাৰে।তেনে লোকে ধৈৰ্যৰ বান্ধ ছিগি যোৱাৰ ফলত সফলতা প্ৰাপ্তিৰ বাবে ব্যগ্ৰ হৈ পৰি উগ্ৰতা প্ৰদৰ্শন কৰে, বহুলোকে তেনে ক্ষেত্ৰত দুৰ্নীতি, মিথ্যাচাৰ আৰু ব্যভিচাৰৰ আশ্ৰয় লয়।এনেবোৰ কাৰণতে মানৱ সমাজখন উশৃঙ্খল হৈ পৰে আৰু শান্তি ভঙ্গ হয়।যোগ্যজনক বঞ্চিত কৰি তুলনামূলকভাৱে অযোগ্যজনে ক্ষণিকৰ বাবে হ’লেও নিজকে সফলকাম কৰি তোলে; কিন্তু যোগ্যজনে আনে স্বীকৃতি নিদিলেও সকলো ক্ষেত্ৰতে নিজৰ যোগ্যতা অতুত ৰাখি, সমাজৰ আইন-শৃঙ্খলা মানি চলি শান্তিপূৰ্ণভাৱে জীৱনটো আগুৱাই নিয়ে।এইসকল লোকে জীৱনৰ সফল পৰিসমাপ্তি ঘটাই নিজৰ যোগ্যতাৰ পৰিচয় অন্তিম বাৰৰ বাবে দি যায়।পৰম শ্ৰদ্ধাভাজন ঠগেন গগৈদেৱৰো সৌসিদিনা জীৱনৰ সফল পৰিসমাপ্তি ঘটিল।নিজৰ যোগ্যতাৰে গঢ় দিয়া সংসাৰখনৰ আত্মীয়-স্বজনৰ বিপুল আদৰ-সন্মান আৰু আলপৈচনৰ মাজেদি জীৱনৰ শেষৰ দিনকেইটো অভিজ্ঞ ডাক্তৰৰ নিৰীক্ষণত অতিবাহিত কৰি আমাৰ দদাইদেউ ঠগেন গগৈদেৱে আটাইকে শোক সাগৰত ডুবাই অনন্ত অনাদি ধামত ধ্যানত মগ্নজনৰ আহ্বানত তালৈ বিদেহ আত্মা হৈ অদৃশ্য ৰথত উঠি গমণ কৰিলে। ঠগেন গগৈদেৱৰ জীৱন-সংগ্ৰামৰ জটিল সময়ছোৱাৰ মাজতেই আমি তেওঁক লগ পাইছিলোঁ।বিদ্যালয়ৰ সহকৰ্মী হিচাপে আমাৰ পৰিচয় ঘটিছিল।শান্ত-শিষ্ট তথা অমায়িক স্বভাৱৰ জ্যেষ্ঠ শিক্ষকজনৰ কথা-বতৰা আৰু ভাৱ-ভঙ্গীত আন্তৰিকতা উপচি পৰিছিল।তাহানিতেই আমাৰ মনত ৰেখাপাত কৰি যোৱা সেই আন্তৰিকতাৰ ওৰ নপৰিল।অলপ দিনৰ পিছতেই তেওঁ প্ৰধান শিক্ষকৰ দায়িত্ব লাভ কৰিলে।তেতিয়া তেওঁৰ আন্তৰিকতাৰ প্ৰভাৱে বিদ্যালয়ৰ প্ৰতি আমাৰো দায়িত্ব বৃদ্ধি কৰিলে।হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰিক্ষাৰ পিছত কলেজীয়া জীৱনৰ পাতনি মেলাৰ লগে লগে আমি সমান্তৰাল ভাৱে শিক্ষকতাৰে কৰ্ম জীৱনৰো পাতনি মেলিব লগা হৈছিল। সেই গতিধাৰাৰ যতি পৰিছিল ডিব্ৰুগড় বিশ্ব বিদ্যালয়ত ছাত্ৰ জীৱনৰ পাতনি মেলোঁতে।দুটা বছৰত বিশ্ব বিদ্যালয়ৰ শিক্ষা সমাপ্ত কৰি পুনৰ আমাৰ কৰ্ম জীৱনৰ আৰম্ভণী হয় শিক্ষকতাৰেই। ঠগেন গগৈদেৱে জ্যেষ্ঠ শিক্ষক হিচাপে আমাক যিবোৰ কথা শিকাইছিল পূৰ্বতে কোনেও শিকোৱা নাছিল।তেওঁৰ উপদেশবোৰে আমাৰ কৰ্ম জীৱনৰ জটিলতা কিছুমান দূৰ কৰাত সহায়ক হৈছিল।বিশেষকৈ পৰিষ্কাৰ পৰিচ্ছন্ন সাজ-পোছাক পৰিধান কৰিহে কাৰ্যালয়লৈ যোৱা ক্ষেত্ৰত তেওঁ বেছি গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল। ঠগেন গগৈদেৱৰ জ্ঞান পিপাসু স্বভাৱটোৱে সততে আমাক আকৰ্ষণ কৰিছিল।সমাজৰ সকলো দিশতে, সকলো বিষয়তে তেওঁ নজৰ ৰাখিছিল।সেয়েহে সকলো ধৰণৰ আলোচনাতে ভাগ লৈ নিজৰ জ্ঞান গৰীমা প্ৰকাশ কৰিব পাৰিছিল।আমি জনাত তেওঁ আজৰি পালেই বিভিন্ন বিষয়ৰ পুথি অধ্যয়ন কৰিছিল।চাকৰি কৰি থকা সময়ছোৱাত শিক্ষা বিষয়ক কিতাপ-পত্ৰ অনেক অধ্যয়ন কৰিছিল আৰু তাৰ যোগেদি প্ৰলব্ধ জ্ঞানৰাশি কৰ্ম জীৱনৰ প্ৰায়োগিক দিশত প্ৰয়োগ কৰিছিল।বিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী সকলৰ পৰীক্ষাৰ ফলাফল অধিক ভাল কৰিবিলৈ অনবৰতে তেওঁক চিন্তান্বিত হৈ থকা দেখা গৈছিল।আমি জনাত এই বিষয়ত কি ব্যৱস্থা ল’লে ভাল হ’ব সেই সন্দৰ্ভত আন আন ওচৰ-পাজৰৰ বিদ্যালয়সমূহৰ প্ৰধান শিক্ষক সকলৰ লগত আলোচনা কৰি পৰামৰ্শ গ্ৰহণ কৰিছিল আৰু তাক ব্যৱহাৰিক দিশত প্ৰয়োগ কৰিছিল।।মুঠতে ক’বলৈ গ’লে তেওঁ বিদ্যালয়খনৰ উন্নতিৰ বাবে নিজৰ ব্যক্তিগত জীৱনৰো অধিকাংশ সময় ব্যয় কৰিছিল। এজন প্ৰধান শিক্ষক হিচাপে তেওঁ উৰ্ধতম কৰ্তৃপক্ষৰ সতে সততে যোগাযোগ ৰক্ষা কৰি চলিছিল।বিদ্যালয়ৰ গৃহ নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত উৰ্ধতম কৰ্তৃপক্ষৰ মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আৰ্থিক অনুদান লাভ কৰালৈকে অনেকবাৰ অফিচলৈ বাটকুৰি বাব লগীয়া হৈছিল আৰু তেওঁ অক্লান্ত ভাৱে সেয়া কৰি গৈছিল আৰু অৱশেষত তেওঁৰ মৰমৰ বিদ্যালয়খনৰ গৃহ সজ্জাৰ পূৰ্ণতা প্ৰাপ্তি ঘটিছিল।তাতেই তেওঁ যেন জীৱনৰ চৰম আনন্দ লাভ কৰিছিল। ঠগেন গগৈদেৱে সদায়ে তেওঁৰ সহকৰ্মীসকলৰ লগত এক সু-সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিছিল। কাৰোৰে সৈতে কাহানিও হাই-কাজিয়াত লিপ্ত হোৱা নাছিল।সহকৰ্মীসকলৰ সুখত সুখী হৈছিল আৰু দুখত আন্তৰিকতাৰে দুখ প্ৰকাশ কৰিছিল।সেয়েহে তেওঁ এজন সৰবৰহী লোক হৈ পৰিছিল।যিকোনো পৰিবেশতে নিজৰ বিদ্যালয়ৰ শিক্ষকসকলে যাতে সময়মতে মাহেকীয়া দৰ্মহা লাভ কৰিব পাৰে তাৰ বাবে সততেই সজাগ হৈ থাকে আৰু নিজৰ কষ্টক আওকান কৰি সেয়া সম্ভৱপৰ কৰিহে এৰে।তেওঁৰ সহকাৰী শিক্ষকসকলৰ যেয়ে যেনেকৈ উৰ্ধতম কৰ্তৃপক্ষৰ পৰা কিবা সা-সুবিধা লাভ কৰাৰ যোগ্যতা ৰাখে তাক ফলৱতী কৰাত সততেই হাত উজান দিছিল।সেই বাবেই আমিও তেওঁৰ অনুগ্ৰহত সুদূৰ হিমাচল প্ৰদেশৰ শিমলাত এন চি ই আৰ টিৰ অধীনত পুতলা নিৰ্মাণৰ এমহীয়া প্ৰশিক্ষণত ভাগ ল’বলৈ সুযোগ পাইছিলোঁ। ইয়াৰ বাবে আমি তেওঁৰ ওচৰত চিৰ কৃতজ্ঞ হৈ ৰ’লোঁ। আমাৰ প্ৰৱন্ধ-পাতি অসমীয়া কাকত-আলোচনীত প্ৰকাশ পাই থকা দিনবোৰত যেতিয়া সন্মানীয় ঠগেন গগৈদেৱক লগ পাইছিলোঁ তেতিয়া আমাক যিদৰে লিখি যাবলৈ অনুপ্ৰেৰণা যোগাইছিল সেয়া চিৰস্মৰণীয় হৈ ৰ’ব।কেৱল আমাৰ ক্ষেত্ৰতেই নহয়, তেওঁক শেষ বাৰৰ বাবে লগ পোৱাৰ দিনা আমাৰ পূৰ্বৰ সহকৰ্মী তথা বৰ্তমান সময়ৰ সু-লেখক চাবুৱাৰ শ্ৰীযুত যতীন নেওঁগদেৱৰো তেওঁ ভূয়সী প্ৰসংশা কৰিছে।এইবাৰৰ আগত লগ পাওঁতে আমাৰ তাহানিৰ সহকৰ্মী তথা বৰ্তমান শিক্ষা বিভাগৰ অৱসৰপ্ৰাপ্ত পৰিদৰ্শক শ্ৰীযুত গুণ শইকীয়াদেৱ আৰু আমাৰ সহকৰ্মী ৰাম চন্দ্ৰ গোহাঁইৰ প্ৰসংশাত তেওঁ পঞ্চমুখ হৈ পৰিছিল। আমি শ্ৰদ্ধাভাজন ঠগেন গগৈদেৱক তেওঁলোকৰ গৃহত অন্তিম বাৰৰ বাবে তেওঁৰ মৃত্যুৰ মাথো কেইদিনমানৰ আগত, বিগত বছৰৰ নবেম্বৰ মাহৰ আঠাইশ তাৰিখে লগ কৰিছিলোঁগৈ।পাৰ হৈ যোৱা অসুখৰ পিছত তেতিয়া তেওঁ ক্ৰমান্বয়ে আৰোগ্য লাভ কৰা বুলি আমাক জনাইছিল।অশীতিপৰ দদাইদেৱে নিজৰ স্বাস্থ্যৰ সন্দৰ্ভত গৌৰৱেৰে কৈছিল যে অত’দিনে মধূমেহ, ৰক্তচাপ আদি কোনো ধৰণৰ জটিল ৰোগত নোভোগাকৈ আৰু চুলি নপকাকৈ থাকিল তেওঁ।সেইদিনা তেওঁৰ পৰা বিদায় লৈ আহি বাটত আমি কৈছিলোঁ, “দদাইদেউ পুনৰ সম্পূৰ্ণ সুস্থ হৈ পৰিব চাবা”; কিন্তু বিধিৰ যি বিধান সেইমতেই সকলো হৈ গ’ল। লগে লগে সমাজৰ বাবে তথা আমাৰ সকলোৰে বাবে এএক অপূৰণীয় ক্ষতি হ’ল।শেষত শিশুৰ দৰে সৰলতাৰে নিজৰ খং আৰু অভিমান প্ৰকাশ কৰোঁতা মান্যবৰ আমাৰ দদাইদেউ ঠগেন গগৈদেৱৰ বিদেহী আত্মাৰ চিৰ শান্তি কামনা কৰি পৰম পিতা পৰমেশ্বৰৰ ওচৰত প্ৰাৰ্থনা জনালোঁ। ওম্ শান্তি, ওম্ শান্তি। ----সমাপ্ত------ বিঃদ্ৰঃ ১৯৮০চনত মই ডিব্ৰুগড বিশ্ব বিদ্যালয়ৰ পৰা এম এ পাছ কৰি লগে লগে ডিব্ৰুগডৰ বকুল হাইস্কুলত ইংৰাজী পঢাবৰ বাবে সহকাৰী শিক্ষক হিচাপে নিযুক্তি লাভ কৰিলোঁ।সেই স্কুলৰে প্ৰতিস্থাপক শিক্ষক স্বনাম ধন্য ঠগেন গগৈদেৱে অলপ দিনৰ পিছত প্ৰধান শিক্ষক হৈ সময়ত অৱসৰ গ্ৰহণ কৰিলে। বিদ্যালয়খনত পাঁচটা বছৰ শিক্ষকতা কৰি বেংকৰ চাকৰিত যোগদান কৰি পিছত তেখেতৰ ভতিজী ৰুমী গগৈৰ সৈতে বিবাহ পাশত আৱদ্ধ হওঁ। সেয়ে তেখেত মোৰ সম্বন্ধত দদাইদেউ হয়। ১৬ দানুৱাৰী , ২০২৩ তাৰিখে তেখেতে ইহলীলা সম্বৰণ কৰে।লেখাটো তেখেতৰ স্মৃতিত প্ৰকাশিত শ্ৰদ্ধাৰ্ঘ্য নামেৰে নামাকৰণ কৰা স্মৰণিকাত প্ৰকাশ পাইছে।