আঁউসীত জোনাক বিচাৰি

(গল্প)
আনন্দৰ ভিনীহিয়েকে এনে এটা গৰ্হিত কাম যে কৰিব সেই কথা কোনেও কল্পনাই কৰা নাছিল ৷ডেকাকালতেই মানুহজন ইমান সাত্ত্বিক ভাৱাপন্ন আছিল যে গান্ধীজীয়ে পেলাই থৈ যোৱা খোজবোৰত খোজ পেলাই পেলাইহে যেন তেওঁ জীৱন পথত আগুৱাই গৈ আছে আৰু গৈ থাকিব ৷ গুজৰাটত নে ক’ত –খাদী গ্ৰামোদ্যোগ বিভাগৰ কিবা প্ৰশিক্ষণ এটা লৈ অহাৰ পিচৰে পৰা তেঁও দিনটোৰ ভিতৰত যে কিমানবাৰ ভগৱানৱ স্তুতি-প্ৰাৰ্থনা কৰে তাৰ হিচাপ নাই ৷ স্তুতি-প্ৰাৰ্থনাসমূহ হিন্দী , সংস্কৃত আদি নানা ভাষাত কৰে ৷ অসমৰ বাহিৰত এঘাৰটা মাহৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ ল’বলৈ যাওঁতেই তেওঁৰ হিন্দী ভাষাৰ জ্ঞান অলপ হোৱাত প্ৰফুল্ল শইকীয়াই ( আনন্দৰ ভিনীহিয়েকৰ নাম ) ৰাষ্ট্ৰভাষা প্ৰচাৰ সমিতি, অসমে অনুস্থিত কৰা হিন্দী পৰীক্ষাত বহিবলৈ মনস্থ কৰিলে ৷ হিন্দী পৰীক্ষাত বহিবলৈকে প্ৰফুল্ল শইকীয়া আনন্দহঁতৰ তালৈ গৈছিল ৷ কেনেবাকৈ চা-চিনাকি হৈ আনন্দৰ দেউতাকে প্ৰফুল্লক তেওঁলোকৰ ঘৰতে থাকি হিন্দী পৰীক্ষা দিয়াৰ সুবিধা কৰি দিলে ৷ আনন্দ তেতিয়া অষ্টম মান শ্ৰেণীত পঢ়ি আছিল ৷ কধাবোৰ এতিয়াও তাৰ মনত আছে ৷ 


এতিয়া আনন্দৰ ভাগিন-ভাগিনী কেইবাটিও ৷ অৰ্থাৎ প্ৰফুল্ল শইকীয়াৰ দুটা ল’ৰা আৰু তিনিজনী ছোৱালী ৷ডাঙৰটো ল’ৰাই বি. এ. পঢ়ি আছে আৰু ডাঙৰজনী ছোৱালীয়ে এইবাৰ হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষাত বহিব ৷ ইমান বছৰৰ মূৰত আনন্দৰ তাহানিৰ সেইজন প্ৰফুল্ল শইকীয়ালৈ মনত পৰিছে , যিজনৰ সাত্ত্বিক স্বভাৱত মুগ্ধ হৈ পিতৃ-মাতৃয়ে নিজৰ একমাত্ৰ মৰমৰ জীয়াৰীক বিয়া দি স্বস্তিৰ নিশ্বাস পেলাইছিল ৷


বিয়াৰ পিচত আনন্দৰ বাইদেউৱেকৰ দিনবোৰ ভাল ধৰণেই অতিবাহিত হৈছিল ৷ পাচোঁটাকৈ সন্তানৰ পিতৃ-মাতৃ হৈ স্বামী-স্ত্ৰী দুয়ো বেছ সুখ –সন্তোষেৰে দিন কটোৱা দেখা গৈছিল ৷ প্ৰফুল্ল শইকীয়াৰ সন্ত-স্বভাৱৰ লগত খাপ খোৱাকৈ তেওঁ হিন্দী শিক্ষকৰ চাকৰিও পালে ৷ অন্যহাতে তেওঁ সপত্নীক স্ব-ধৰ্মত শৰণ –ভজন লৈ ধৰ্ম-কৰ্মত লিপ্ত হৈ ফুৰা-চকা কৰিবলৈ লোৱাত সোণত সুৱগাহে চৰিল ৷ এতিয়া প্ৰফুল্ল শইকীয়াৰ চৌদিশে অগণন ভক্তগণ ৷


এনে এজন ধাৰ্মিক পুৰুষে যে এনে কল্পনাতীত কাণ্ড এটা ঘটাব সেই কথা ভাৱি আনন্দ আচৰিত হৈছে ৷ ঘটনাটো সঁচাই আনন্দৰ বায়েকে কোৱাৱ দৰে কিবা যাদুৰ বলতে ঘটিল নেকি বাৰু ? যেনেকৈয়ে নঘটক লাগে , আইনৰ সহায় নিশ্চয়ে ল’ব লাগিব –আনন্দই ভাৱিলে ৷ স্থানীয় আৰক্ষী থানাৰ ভাৰপ্ৰাপ্ত বিষয়া দীননাথ বৰুৱা আনন্দৰ স্কুলীয়া কালৰ সহপাঠী ৷ গতিকে এই ক্ষেত্ৰত কি কৰিলে ভাল হ’ব দীননাথৰ লগতে আলোচনা কৰি ল’ব লাগিব ৷ কথাখিনি ভাৱি আনন্দ আৰক্ষী থানালৈ গ’ল ৷


থানাত আনন্দক দেখা পাই দীননাথে ধাৰণা কৰি ল’লেই যে আনন্দই কিবা জেঙত পৰিহে থানালৈ আহিছে ৷ সেয়ে দীননাথে লগে লগে সুধি পেলালে , “ কি অ’ আনন্দ, কিবা হ’ল নেকি ? ”


আনন্দই ক’লে, “ ব’ল , তোৰ স’তে গোপন কথা আছে ৷ মোৰ এটা সমস্যা হৈছে ৷ তয়ে কিবা এটা কৰিব লাগিব ৷ নহ’লে উপায় নাই ৷”


দীননাথে আনন্দক তাৰ অফিচলৈ মাতি নিলে ৷ আনন্দই তাৰ সমস্যাটোৰ কথা ক’বলৈ ধৰিলে ৷


আনন্দৰ একমাত্ৰ বয়েকজনীৰ স্বামী প্ৰফুল্ল শইকীয়াই কলেজ-হাইস্কুলত পঢ়ি থকা সন্তানৰ কথা পাহৰি গৈ অন্য এজনী তিৰোতাক ঘৰত সুমুৱাইছে ৷ বৰপুত্ৰ প্ৰদীপে খঙতে দুয়োটাকে কাটি টুকুৰা –টুকুৰ কৰিব খুজিছিল ; তথাপিও সেইহালৰ এৰাএৰি নহ’ল ৷


আনন্দৰ কথাৰ মাজতে দীননাথে পুলিচী ঢঙত সুধিলে , “ ঘটনাটো ঘটিল কেনেকে ? ”


আনন্দই কৈ গ’ল --- 
গুৱাহাটীত এক ধৰ্মালোচনী সভা অনুস্থিত হৈছিল ৷ তালৈ ভক্তবৃন্দৰ সোঁত ব’ব ধৰিলে ৷ প্ৰফুল্ল শইকীয়াও তালৈ যাবলৈ ওলাল ৷ নাতি-দূৰৰ এখন গাঁৱৰ এগৰাকী শিষ্যাৰ হৰিত অগাধ মতি ৷ তেওঁ সভালৈ নগৈ থাকিব নোৱাৰা অৱস্থা ৷ ইফালে তেৰাৰ স্বামী- গুৰুৰ আৰ্থিক অৱস্থা শোচনীয় ৷ টানে-আপদে প্ৰফুল্ল শইকীয়াই সহায়ৰ হাত আগবঢ়াই থাকে বুলিহে চাৰিটা সন্তানৰ স’তে পৰিয়ালটি বৰ্তি আছে ৷ সেই গৰাকী ভক্তপ্ৰাণ মহিলাই সভালৈ যাব নোপোৱা বেজাৰতে গৈ মাকৰ ঘৰত আছিলগৈ ৷ প্ৰফুল্ল শইকীয়াই গুৱাহাটীলৈ ওলাই গৈ বাছত উঠাৰ প্ৰাক-মুহূৰ্ত্তত তেৰাক মাকৰ ঘৰতে গৈ দেখা কৰিছিল ৷ তেৰাই প্ৰফুল্ল শইকীয়াৰ লগতে মাকৰ ঘৰৰ পৰাই বাহিৰে বাহিৰে গুৱাহাটী অভিমুখী বাছত উঠি দিলে ৷


“ তাৰ পিচত ? ” দীননাথে আনন্দক খন্তেক নীৰৱে থকা দেখি মাত লগালে ৷


আনন্দই ক’লে ,” সেইজনী যেতিয়া গুৱাহাটীৰ পৰা ঘুৰি আহি ঘৰ পালেহি , তেতিয়া গিৰীয়েকে ঘৰত সোমাবলৈ নিদিলে ৷ কপিদাখন লৈ হেনো পহু খেদা দিলে ৷ ফলত সিজনী আহি আমাৰ ভক্তপ্ৰাণৰ (প্ৰফুল্ল শইকীয়া) আশ্ৰয় ল’লে ৷ কথা ইমানেই ৷ “


“ তাৰ পিচত ? “ দীননাথে পুনৰ প্ৰশ্ন কৰিলে ৷


“ তাৰ পিচত আৰু কি হ’ব ? গাঁৱত মেল বহিল আৰু ভিনীদেৱে সেইজনীৰ দায়িত্ব ল’ব লগা হ’ল ৷ “ আনন্দই উত্তৰ দিলে ৷

“ বাইদেৱে পিছে কি কৰিলে ? “ দীননাথে সুধিলে ৷


“ বাইদেৱে কি কৰিব আৰু , স্থানীয় আৰক্ষী চকীত গোচৰ এটা তৰিছিল ; কিন্তু ভাৰপ্ৰাপ্ত বিষয়াজনে টকা খাই কিবা ওলট-পালটখন কৰি দিলে ৷ তেওঁ বাইদেউক সিজনীৰ লগত মিলিজুলি খাবলৈহে ক’লে ৷ নহ’লে হেনো মোকৰ্দ্দমা চলিলে শেষত ভিনীহিৰ চাকৰিটোৱেই যাব ৷ গতিকে বাইদেৱে শেনজনীৰ দৰে আহি ফেঁচাজনীৰ দৰে ঘৰলৈ ঘূৰি গ’ল ৷ লগতে মোৰো ভাৰপ্ৰাপ্ত বিষয়াজনক দিয়া তিনিশ টকা অথলে গ’ল ৷ “


আনন্দৰ কথাখিনি শুনি যেন দীননাথে বিৰক্তিবোধ কৰিছে এনে এটা ভাৱ প্ৰকাশ কৰি ক’লে , “ পিচে তই এতিয়া কি কৰিব খুজিছ ? “


আনন্দই ক’লে , “ বুজিছ দীননাথ , বাইদেউহঁতে কৈছে যে সেইজনীয়ে মানুহটোক যাদু কৰিলে ৷ গতিকে মই বেজ বিচাৰিব লাগে ৷ মুছলমান বেজেহে ঠিক কৰিব পাৰিব হেনো ৷ মই কিন্তু সেইবোৰক বিশ্বাস নকৰোঁ ; মোৰ আইনৰ ওপৰতে বিশ্বাস আছে ৷ গতিকে তোৰ ওচৰলৈ সহায় বিচাৰি আহিছো ৷ তই জানই যে হিন্দু বিবাহ-আইন অনুসৰি এজন বিবাহিত পুৰুষে অথবা এজনী বিবাহিতা মহিলাই পূৰ্বৰ স্বামী অথবা পত্নীক আইনসংগতভাৱে বিবাহ-বিচ্ছেদ নকৰা পৰ্যন্ত দ্বিতীয় বিবাহে আইনৰ স্বীকৃতি নাপায় ৷ আনকি ধৰ্মান্তৰ ঘটাইও তেনে কৰিব নোৱাৰে ৷ সেয়ে তই সহায় কৰিলে বাইদেউ আৰু ভাগিনহঁতৰ জীৱনলৈ শান্তি ঘূৰাই আনিব পাৰিম ৷ তই কি উপদেশ দিয় এতিয়া মোক ?” 


আনন্দই কথাবোৰ কৈ যাওঁতে দীননাথক হতাশ হৈ পৰা যেন দেখা গৈছিল ৷ দীননাথে আনন্দৰ প্ৰশ্নৰ উত্তৱ নিদিয়াত সি পুনৰ ক’লে , “ গোচৰটো তোৰ ইয়াত দিবলৈ বাইদেউক অহাকালি লৈ আহিম নেকি ? ”


অন্যমনস্ক হৈ পৰা দীননাথে সম্বিত ঘুৰাই পোৱাৰ দৰে ক’লে , “ কি ক’লি ,তই তোৰ বাইদেউক ইয়ালৈ আনিবি ? ”


“ আনিম নে নানিম তই ক’লেহে হ’ব ৷” আনন্দই ক’লে ৷
“ জা নো আননে নান তই ৷ ” দীননাথে কৈ গ’ল , “ বুজিছ আনন্দ , মইয়ো এনেকুৱা এটা ঝামেলাতে ফঁচি আছো ৷ তই চাগৈ গ’মেই নাপাৱ যে মইয়ো দ্বিতীয় বিবাহ কৰিলো ৷ এতিয়া আগৰজনীয়ে আমাৰ কলিজা খাই আছে ৷ আমি দুয়ো লগত থকাটো ডাঙৰজনীৰ মুঠেও সহ্য নহয় ৷ তাই এতিয়া ইয়ালৈ আহি মোৰ কোৱাৰ্টাৰটো দখল কৰি ল’লেহি ৷ আমি ওলাই দিলো ৷ এতিয়া আমোলাপত্তিত ভাড়াঘৰ লৈ আছো ৷ সৰুজনীক ইয়াত ৰাখিব নোৱাৰি গাঁৱৰ ঘৰত থৈছো ৷ তালৈ সপ্তাহত যেনে তেনে পাক এটা মাৰিবই লাগে ৷ কোনোমতেহে চাকৰিটো চলাই আছো আনন্দ ৷”

আনন্দৰ এইবাৰ হতাশ হোৱাৰ পাল পৰিল ৷ সি দীননাথৰ কথাখিনি শুনি চৰক পৰা মানুহৰ দৰে বহুপৰ মাতবোল নোহোৱাকৈ বহি থাকিল ৷ অৱশেষত কোনোমতে সেপ ঢুকি মাতষাৰ উলিয়াই দীননাথক সুধিলে , “ তই দ্বিতীয় বিবাহ কৰিলি কিয় ?”“ কিয় তই নাজান নেকি যে মোৰ ডাঙৰজনী পত্নী আজি ন বছৰেও নিঃসন্তান হৈ আছে ৷” 
আনন্দৰ প্ৰশ্নৰ উত্তৰ কন্ঠস্থ হৈ থকাৰ দৰে দীননাথে টপৰাই উত্তৰ দি দিলে ৷ 

“ সৰুজনীৰ ফালৰ পৰা সন্তান হৈছে জানো ? ” আনন্দই সুধিলে ৷

দীননাথে ক’লে , “ দুবছৰলৈ তাইৰো সন্তান হোৱা নাছিল ৷” “ এতিয়া হ’লনে ?” আনন্দই প্ৰশ্ন কৰিলে ৷
“ ওঁ ৷ অসমৰ বাহিৰৰ ক্লিনিকলৈ গৈ বহু টকা খৰচ কৰি টেষ্ট টিউব বেবি এটা আমি ভগৱানৰ কৃপাত লাভ কৰিলো ৷” 

আনন্দৰ কিবা খং উঠি গ’ল ৷ সি গৰম সুৰতেই দীননাথক ক’লে , “ তেনেহ’লে তই আগৰজনীক অসমৰ বাহিৰলৈ নিনিলি কিয় ?” এইবাৰ দীননাথে তেনেই নৰম সুৰত আনন্দক ক’লে , “ তেতিয়া আক’ মইয়ে যে অক্ষম সেই কথা জনা নাছিলো নহয় ৷” 

দীননাথৰ কথাখিনি শুনি আনন্দই তাক একো ক’ব নোৱাৰিলে ৷ সি মাথো দীননাথক পুনৰবাৰ সুধি চালে , “ মই এতিয়া বাইদেউৰ কথাটো কি কৰো ? ” দীননাথে ক’লে , “ জানো কি কৰ ৷ ”
০০০০০০০০)(০০০০০০০

টকলা

(ব্যঙ্গ গল্প)

বগেনৰ আধা টকলা মূৰটো দেখি মানুহে ধাৰণা কৰে যে সি আাৰক্ষী অথবা সৈন্য-বাহিনীৰ চাকৰিত ভৰ্ত্তি হ’ল , নাইবা কিছুদিনৰ পূৰ্বে তাৰ পিতৃ-মাতৃ কোনোবা এজনৰ মৃত্যু হৈছে ৷ আচলতে সি আৰক্ষী বা সৈন্য-বাহিনীৰ চাকৰিত যোগ দিয়াও নাই আৰু তাৰ পিতৃ- মাতৃ দুয়োৰে স্বৰ্গবাস হোৱাও বহু বছৰ হ’ল ৷ অলপতে মাত্ৰ মৃত্যু হ’ল তাৰ দেউতাকৰ মাকৰ অৰ্থাৎ বুঢ়ীমাকৰ ৷ দুদিনমান পূৰ্বে আদ্য-শ্ৰাদ্ধ হৈ গৈছে ৷

শ্ৰাদ্ধৰ সময়ত সিহঁতৰ গাঁৱৰ খেলি- মেলি সমাজখনৰ এটা ফৈদৰ লোকে ক’লে যে বগেনে জলপিণ্ড দিব লাগে ৷ আনটো ফৈদৰ লোকসকলে আকৌ মন্তব্য দিলে যে বগেনে জলপিণ্ড নিদিলেও হ’ব ৷ অৱশেষত পিণ্ড নিদিয়াকৈয়ে শৰাধ সমাপন কৰা হ’ল ৷ কিন্তু আকৌ এটা কেণা লাগিল ৷ এইবাৰ এটা ফৈদে আপত্তি কৰি বগেনক ক’লে যে সি তাৰ চুলিখিনি খুৰাই পেলাব লাগে ৷ ইটো ফৈদে বগেনক চুলি খুৰাবলৈ মানা কৰিলে ৷ তেওঁলোকৰ যুক্তি হ’ল ,বগেনে বুঢ়ীমাকৰ শ্ৰাদ্ধত পিণ্ডই যেতিয়া দিব লগা নহ’ল, তেনেস্থলত চুলিখিনি আকৌ কিয় খুৰাব লাগে ? বগেন বিবুদ্ধিত পৰি ৰত্ন বামুণৰ কাষ চাপিল ৷ ৰত্ন বামুণৰ কাণ অলপ গধুৰ ৷ বগেনে চিঞৰি চিঞৰি সুধিলে “বোলো দেউ এতিয়া মই চুলি খুৰাব লাগিবনে?”

ৰত্ন বামণে ক’লে, “ লাগিব , লাগিব ৷”

বগেনে গাঁৱৰ গাঁওবুঢ়া চেনীৰাম বৰুৱাক ৰত্ন বামুণৰ পৰামৰ্শটো অৱগত কৰিলে ৷ গাঁওবুঢ়াই বগেনৰ কথাটো শুনি নিজৰ দাঢ়ি খুৰুৱা কাম আধাতে এৰিলে ৷ থুতৰিত চাবোনৰ ফেন লাগি থকা অৱস্থাতে বহাৰ পৰা উঠিল ৷ বগেনে যেন কিবা জগৰ হে লগালে , তেনে ভাৱত খঙেৰে সুধিলে ,--

“ কি ক’লি বগেন ? তই চুলি খুৰাব লাগে ? গাধ কৰ’বাৰ ৷ এই পুহমহীয়া জাৰত বামুণৰ কথা শুনি ধুনীয়া

চুলিখিনি খুৰাব ওলাইছ ৷ ব’ল মই নিজে দেউক সুধিমগৈ ৷” কথাখিনি কৈ চেনীৰাম গাঁওবুঢ়া নৰ’লেই ৷ আধা খুৰুৱা দাঢ়িৰে চাবোনৰ ফেন লগা থুতৰিটোৰ কথা পাহৰিয়েই গ’ল ৷ দুয়ো আহি ৰত্ন বামুণৰ ঘৰ পালেহি ৷ বাটত সৰু ল’ৰা-ছোৱালী কেইটামানে তেওঁক দেখি ফিচিঙা-ফিচিঙি কৰি হাঁহিছিল ৷ সিহঁতক হঁহা দেখি গাওঁবুঢ়াই ধমকি লগালে –“ কি হ’ল ? দাঁত চেলাবলৈ আহিছ ? গুচ আগৰ পৰা ৷” থুতৰিটো যে চাবোনৰ ফেনেৰে বগা হৈ আছিল , কথাটো তেওঁৰ মনতে নেখেলালে ৷

চেনীৰাম গাঁওবুঢ়াই ৰত্ন বামুণক চিঞৰি চিঞৰি সুধিলে , “দেউ , বগেনে চুলি খুৰাব লাগিবনে নালাগে ? ”

ৰত্ন বামুণে উত্তৰ দিলে , “ নালাগে ৷ ”

তেতিয়া চেনীৰাম গাঁওবুঢ়াই আত্ম-প্ৰত্যয় প্ৰকট কৰি নিজৰ বিজ্ঞতাৰ পৰিচয় প্ৰকাশৰ আনন্দত ওলোৱা মিচিকিয়া হাঁহিটো মাৰি বগেনক ক’লে , “ দেখিলি এতিয়া ৷”

বগেনৰ খংটো টিঙিচকৈ উঠিছিল ৷ গাঁওবুঢ়াই আত্ম-গৌৰৱত মৰা সেই মিচিকিয়া হাঁহিটো তাৰ বৰ অসহ্য লাগিছিল ৷ ৰত্ন বামুণলৈ কিন্তু খং নুঠি বগেনৰ পুতৌহে জন্মিল ৷

সেয়েহে গাঁবুঢ়াৰ কথা শুনি বগেনে তেওঁৰ আধা খুৰুৱা দাঢ়িখিনিলৈ আঙুলিয়াই ক’লে , “হ’ব বাৰু দাইটি , মই যি কৰিম কৰিম ৷ আপুনি ঘৰলৈ গৈ সেইখিনি খুৰাই লওকগৈ ৷”

নিজৰ আধা খুৰুৱা দাঢ়িত হাত বুলাই চাওঁতে গাঁওবুঢ়াৰ আঙুলিত লাগি আহিল চাবোনৰ ফেন ৷

তেতিয়াহে কথাটো গম পাই গাঁওবুঢ়াই মনে মনে লাজ পালে ৷ “ এহ , তয়ো আৰু ৰত্ন বামুণে কোৱা কথাটো ক’বলৈ সময় নাপালি হাঁ ৷ দাঢ়িখিনি আধা খুৰুৱা হ’ল- তাকোনো তই ইমান সময় কোৱা নাছিলি কিয় ?”

বগেনে এটা কথা বুজি পালে , তাৰ গাঁৱৰ মানুহবোৰে আনৰ ওপৰত নিজৰ প্ৰভুত্ব কি উপায়েৰে খটুৱাব পাৰে তাৰ চিন্তাহে বেছিকৈ কৰে ৷ নিজে কি কৰি আছে , সেই কথালৈ ভ্ৰূক্ষেপ নকৰে ৷ গতিকে সি এতিয়া কি কৰিব নিজে ঠিক কৰাই উচিত – যাতে সাপো মৰে লাঠিও নাভাগে, তাৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগিব ৷ বগেনে নাপিতৰ হতুৱাই চুলিখিনিৰ সমানে এফাল খুৰাই পেলালে আৰু এফাল আগৰদৰে দীঘলকৈ ৰাখি , মূৰটো ডাঙৰ গামোচা এখনেৰে মেৰিয়াই ঢাকি ল’লে ৷

চুলি খুৰাবলৈ জোৰ দি থকা ফৈদৰ কোনোবাই যদি প্ৰশ্ন কৰে , “ বগেন চুলি খুৰালিনে ?” তেতিয়া পাগুৰি মৰা গামোচাখন চুলি খুৰুৱা ফালে সামান্য দাঙি দেখুৱাই সি উত্তৰ দিয়ে , “ওঁ খুৰালো , এয়া চা ৷ ” আকৌ যদি আনটো ফৈদৰ কোনোবাজনে সোধে , “ বগেন কিয় চুলি খুৰালি ?” তেতিয়া সি কয় , “ ক’ত দেখিলি চুলি খুৰুৱা ? এয়া চা চুলি দেখুন মোৱ আগৰ দৰেই আছে ৷” – নুখুৰুৱা ফালে গামোচাখন দাঙি সি গহীনাই উত্তৰ দিয়ে ৷

( জুলাই, ১৯৯৮ সংখ্যাৰ 'তৃষ্ণাতুৰ' ত প্ৰকাশিত )

সন্দিগ্ধ সহযাত্ৰী

(ভৌতিক গল্প)
সংগতিবিহীন দুঃস্বপ্নৰ মায়া- জাল ছিন্ন কৰি হঠাৎ ভাস্কৰ বিছনাতে বহি পৰিল ৷ মানসপটত সেইবোৰৰ পুনৰাবৃত্তি ঘটাই ক্ৰম অনুযায়ী সজাই চাব খুজিলে সি ৷ কিন্তু বাৰীৰ পিছফালৰ পৰা ভাঁহি অহা হুদু চৰইটোৰ কন্ঠস্বৰে তাক সেই কামত বাধা প্ৰদান কৰিলে ৷ সদায়ে শুনি থকা মাতটো আজি ভাস্কৰৰ বৰ আচহুৱা আৰু কৰ্কষ যেন লাগিল ৷ পুৱতি নিশাতে সাৰ পাই যোৱাত সি ভালেই পালে অৱশ্যে ৷ ঘড়ীটোলৈ চাই দেখিলে চাৰে চাৰি বাজি গৈছে ৷ সি ভাৱিলে – বাহিৰত নিশ্চয় পোহৰ হৈছে ৷সি ঘৰৰ মুখ্য - দুৱাৰ খুলি চোতালত ভৰি দিওঁতেই এটা ঢোঁৰা কাউৰী সিহঁতৰ গেটৰ খুঁটাত পৰি থকা প্ৰত্যক্ষ কৰিলে ৷ কাউৰীটোক নিচেই ওচৰৰ পৰা দেখা পোৱা বাবেই নেকি কিবা কিম্ভূতকিমাকাৰ যেন লাগিল ৷ ‘ কা, কা, কেলে, লে’ বুলি হঠাৎ কাউৰীটোৱে মাত লগাই দিয়াত সেয়াও ভাস্কৰৰ আচহুৱা যেন লাগিল ৷ তাৰ পিচত যেতিয়া কাউৰীটোৱে তাক দেখা পাই উৰা মাৰিলে , তেতিয়া কাউৰীটোৱে কিচ-কিচ কৈ ক’লাবৰণৰ কিবা প্ৰাণী এটা ভৰি দুখনেৰে ধৰি নিয়া দেখিলে ৷ বস্তুটোনো কি তাকে নিশ্চিতভাৱে জানিবলৈ যিমানেই চাব ধৰিলে সিমানেই সি আচৰিত হ’ল ৷ সেইটো যেন এটা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ কেঁচুৱা্হে ৷ যি হয় হওক ৷ সি মনতে ভাবিলে - তাৰ এতিয়া এইবোৰ চাই থাকিবৰ সময় নাই ৷ সি ভিতৰলৈ গৈ ঘড়ীটো আকৌ চালে ৷ পাঁচটা বাজিলেই ৷ ৰ’বৰ সময় নাই ৷ সি আজি ঢকুৱাখনা পাবগৈ লাগিব ৷

ভাস্কৰে খৰধৰ কৰিব ধৰিলে ৷ প্ৰাতঃকৃত্য সমাপন কৰি চাহ-জলপান খাই মাকক মাত লগাই সি ঘৰৰ পৰা ওলাল ৷ সিহঁতৰ ঘৰৰ পৰা গড়কাপ্তানী পথটোৰে আহি ৫২ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাই পথ পাবলৈ মাত্ৰ পোন্ধৰ মিনিটমানহে সময় লাগে ৷ ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাই পথ পাই অলপ সময় ৰওঁতেই উত্তৰ লক্ষীমপুৰলৈ যোৱা বাছখন অহাত সি তাতে উঠি ভাল চিট এটাত বহি ল’লে ৷

বাটত গাড়ীখনৰ দুবাৰকৈ চকা ফুটাত উত্তৰ লক্ষীমপুৰ পাওঁতেই দুই বাজি গ’ল ৷ সি ৰাজ্যিক পথ পৰিবহন নিগমৰ বাছ-আস্থানলৈ গৈ ঢকুৱাখনালৈ যোৱা বাছৰ খবৰ কৰিলে ৷ ‘হিমাংকু’ নামৰ বাছখন বিয়লি চাৰে তিনিবজাত ঢকুৱাখনালৈ যাব ৷ শেষৰখন বাছ ৷ ভাস্কৰে টিকট এটা কিনি গাড়ীতে বহি থাকিল ৷ নিৰ্দষ্ট সময়ত ‘ হিমাংকুৱে’ যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিলে ৷

হাইস্কুলত পঢ়ি থকা দিনৰে পৰা ভাস্কৰে মাহেকীয়া আলোচনীবোৰ নিয়মীয়াকৈ পঢ়িছে ৷ কোনোবা এখন আলোচনীৰ ‘বন্ধু-বান্ধৱী’ শিতানৰ যোগেদি সি বহুতো বন্ধু- বান্ধৱী লাভ কৰিছে ৷ বহুজনে যোগাযোগ ৰক্ষা কৰি আছে আৰু বহুজনে বিছিন্ন কৰি দিছে ৷ ইয়াৰে কেইজনমান বন্ধু –বান্ধৱীয়ে ভাস্কৰক তাৰ প্ৰতিভা বিকাশত অনুপ্ৰেৰণা যোগাই আহিছে ৷ প্ৰথমে এখন বিনোদনধৰ্মী আলোচনীৰ পাতত এক ‘ক্ষন্তেকীয়া পাঠ্য ’ প্ৰকাশ পোৱা ভাস্কৰৰ এতিয়া প্ৰায়ে গল্প – কৱিতা প্ৰকাশ পাই থাকে ৷ এই ক্ষেত্ৰত উৰ্মিমালাৰ অৱদান যথেষ্ট আছে ৷ সেয়ে আজি ভাস্কৰে উৰ্মিমালাৰ নিমন্ত্ৰণ ৰক্ষা কৰি সিহঁতৰ ঘৰলৈ বুলি যাত্ৰা কৰিছে ৷ ‘ উৰ্মিমালা বৰুৱা ’, তায়ো ভাস্কৰৰ দৰেই আলোচনীৰ পাতত দুই এটা গল্প - কবিতা প্ৰকাশ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে ৷

‘ গোগামুখ , গোগামুখ নামি আহক ৷ লাষ্ট বাছ , ঢকুৱাখনা উঠক, উঠক ৷ ’

উৰ্মিমালাৰ কথাবোৰ ভাবি আহি থাকোতে , বাছখন আহি গোগামুখ পোৱাৰ কথা সি গমেই পোৱা নাছিল ৷ চিঞৰ বাখৰৰ প্ৰকোপতে সি সম্বিত ঘূৰাই পালে ৷ বাছখনে এই যাওঁ এই যাওঁকৈ

অগা –পিছ কৰি থাকি প্ৰায় এঘণ্টামানৰ পিছতহে সন্ধ্যা সময়ত গোগামুখ এৰি ঢকুৱাখনালৈ গতি কৰিলে ৷

ঢকুৱাখনালৈ যোৱা গড়কাপ্তানী পথৰ দুৰৱস্হা দেখি সি ভালদৰেই উপলব্ধি কৰিলে কিয় ঢকুৱাখনাত প্ৰচণ্ড প্ৰতিষ্ঠান বিৰোধী ঢৌ উঠি সেয়া চুনামিলৈ পৰ্য্যবসিতহৈ ৰাজপাট খাই থকাজনক

উটুৱাই নি নৱ- প্ৰভাতক আদৰি ল’বলৈ ৰাইজক সুযোগ দিলে ৷ গোগামুখৰ পৰা ৩৫ কি:মি: বাট অতিক্ৰম কৰি ঢকুৱাখনা পাবলৈ দুঘণ্টা সময় লাগিল ৷

ঢকুৱাখনা চাৰিআলিত বাছৰ পৰা নামিয়েই ভাস্কৰে তাৰ ম’বাইলত উৰ্মিমালাৰ নম্বৰ ডায়েল কৰিলে ৷ নাই,নেটৰ্ৱক নাই, ছে: সি ভাবিলে, দেৰি কৰি লাভ নাই ৷ সি চাৰিআলিৰ পৰা দক্ষিণফালে গতি কৰিলে ৷ কাৰণ , তাক উৰ্মিমালাই সিহঁতৰ ঘৰলৈ যোৱা ৰাস্তাৰ বিষয়ে ভালদৰে বুজাই থৈছে ৷ সি গৈ চাৰিকড়িয়া নদীৰ দলঙত উঠিল আৰু এখোজ দুখোজকৈ আগুৱাই গৈ থাকিল ৷ দলঙতে ৰিক্সা এখন দেখি ৰামপুৰ চাপৰিলৈ যাব নেকি সু্ধিলে ৷ যদি যায় তেন্তে সি যিমান ভাৰা বিচাৰে সিমানেই দিবলৈ প্ৰস্তত বুলি ক’লে ৷ তাক মাথো ৰামপুৰ চাপৰিত থৈ আহিব লাগে ৷ ৰিক্সাৱলাই খিলখিলাই হাঁহিব ধৰিলে আৰু ক’লে যে , পাঁচ হাজাৰ টকা দিলেও সি তাক ৰামপুৰ চাপৰিত থৈ আহিব নোৱাৰে ৷ ৰিক্সাৱলাৰ হাঁহিটো তাৰ কিবা অস্বাৱাভাৱিক যেন লাগিল ৷ এনে ধৰনৰ হাঁহি ভাস্কৰে কাহনিও শুনা নাছিল ৷ থিয়েটাৰ বা যাত্ৰা পাৰ্টিত ভাৱৰীয়াই হাঁহি কিছুমান মাৰে , কিন্তু এই হাঁহিটো বেলেগ ধৰনৰ আছিল ৷ হয়তু তাক উপহাস কৰি হঁহা বাবে তাৰ তেনে ভাৱ হ’ব পাৰে ৷

সি পদব্ৰজে গমন আৰম্ভ কৰিলে ৷ চাৰিকড়িয়া নৈৰ দলংখন পাৰহৈ অলপ দূৰ গৈ ৰাস্তাৰ কাষত থকা জোপোহা গছ এজোপাৰ তলত কোনোবা এজনক ৰৈ থকা দেখা পালে ৷ ৰামপুৰ চাপৰিলৈ যোৱা বাটটোৰ কথা সুধিম বুলি লওঁতেই এক নাৰীকণ্ঠৰ মাত শুনি সি থমকি ৰ’ল ৷ “দাদা , আপুনি কোনফালে যায় ?” “মই ৰামপুৰ চাপৰিলৈ যাম ৷” সি উত্তৰ দিলে ৷ তেন্তে ভালেই হ’ল ৷ ময়ো আপোনাৰ লগতে যাব পাৰিম ৷ মোৰ ঘৰ শিমলুগুৰি চাপৰিত ৷ ৰাস্তাটো নিৰ্জন আৰু বেয়া , সেয়ে অকলে যাবলৈ ভয় কৰি ইয়াতে ৰৈ আছিলোঁ ৷ ব’লক দাদা ৷” কথাখিনি কৈ থকা গাভৰুজনীক ভাস্কৰে ভালদৰে চালে ৷ চিকিমিকি পোহৰতে সি দেখিলে – তাই এজনী ষোল্ল- সোতৰ বছৰ বয়সৰ বেছ দেখনিয়াৰ ছোৱালী ৷ তাইক সি অনুসৰণ কৰিলে ৷ টেকেলীফুটা ঘাটলৈ যোৱা পথেৰে সিহঁত কিছু দূৰ গৈ টাউন হাইস্কুলৰ ওচৰৰ তিনি শিমলু তল পালেগৈ ৷ এইখিনি পোৱালৈকে দুয়োৰে মাজত বিশেষ কথা-বাৰ্ত্তা হোৱা নাছিল ৷ভাস্কৰে তাইৰ নামটো সোধাত তাই ‘অৰুন্ধতি’ বুলিকৈ ভাস্কৰৰ নাম ঠিকনা সুধিলে ৷ ভাস্কৰে উৰ্মিমালাহঁতৰ ঘৰলৈ অহাৰ কথা কোৱাত অৰুন্ধতিয়ে উৰ্মিমালা আৰু সিহঁতৰ ঘৰৰ অন্য সদস্যসকলৰ প্ৰসংসাসূচক মন্তব্যৰে দুষাৰমান কথা ক’লে ৷ ইমানেই ….৷

তিনি শিমলুতল পোৱাৰ লগে লগে অৰুন্ধতিয়ে ক’লে , “এই ঠাইডোখৰ বৰ জয়াল ৷’’

“কাৰণ ?” ভাস্কৰে সূধিলে ৷

 “ এই তিনিজোপা শিমলুৰ তলত তিনিটা ভূত থাকে ৷ ’’ অৰুন্ধতিয়ে ওখ শিমলুজোপালৈ আঙুলিয়াই দি ক’লে , সেইজোপাৰ তলত থকা ভূতটোৰ নাম ভতক আৰু ইফালৰ জোপাৰ তলত থকা ভূতটোৰ নাম চেংলা ৷ সৌ দূৰত থকা শিমলুজোপাৰ তলত থকা ভূতটোৰ এটা চকু নাই ৷ তাক কণা ভূত বুলি কয় ৷”

“ তুমি এইবোৰ কথা কেনেকৈ জানিলা ? তুমি কেতিয়াবা ভূত দেখিছানে ?’’ ভাস্কৰে অৰুন্ধতিক সুধিলে ৷ 

“ ভাস্কৰ দাদা আমি সৰুৰে পৰা এই ঠাইতেই ডাঙৰ দীঘল হৈছোঁ ৷ এইবোৰ কথা নাজানিম কিয়? ঢকুৱাখনাৰ ক’ত কি আছে আমি নাজানিলে জানিব কোনে ?’’ কথাখিনিকৈ অৰুন্ধতিয়ে কেৰাহিকৈ ভাস্কৰলৈ চালে ৷

“ মই কিন্তু ভূত – প্ৰেত এইবোৰ সমূলি বিশ্বাস নকৰোঁ ৷ আচল কথা কি জানা ? আগৰ দিনত মানুহে অচিন পশু –পক্ষীকে নিশাৰ আন্ধাৰত ভূত বুলি ভাৱি লৈছিল আৰু সিঁহতৰ অদ্ভুত –অচিন মাতবোৰকে ভূত –প্ৰেতৰ মাত বুলি ধৰি লৈছিল ৷’’

ভাস্কৰে লক্ষ্য কৰিলে যে তাৰ মন্তব্যত যেন অৰুন্ধতি ক্ষুন্নহৈ পৰিছে ৷

“ আপুনি আত্মা বিশ্বাস কৰেনে নকৰে ?’’অৰুন্ধতিয়ে ভাস্কৰক প্ৰশ্ন কৰিলে ৷

“ মই আত্মা বিশ্বাস কৰোঁ ,কিন্তু আত্মা –প্ৰেতাত্মাক মানুহে দেখা পাব পাৰে বুলি নাভাবোঁ ৷”

“আপুনি ভাবিবলৈ বাধ্য হ’ব দাদা ৷ ’’ অৰুন্ধতিয়ে বেছ উষ্মা সহকাৰে কথাষাৰ ক’লে আৰু মুখেৰে টকালি পাৰিলে ৷

“ তহ্ তহ তহ ………………… L”

তাৰ পিছত তাই ওখ শিমলুজোপাৰ ফালে ভাস্কৰৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰি ক’লে , “সৌৱা চাওক, সৌটো ভতক ৷ টকালি পাৰি দিলে ভতকে মোক দেখা দিয়ে ৷ ’’ভাস্কৰে ওখ শিমলুজোপাৰ তলৰ পৰা একেবাৰে চাপৰ শিমলুজোপাৰ ফাললৈ গৈ থকা “মহেন্দ্ৰ দত্ত ’’ছাতিটোৰ সমান ওখ আৰু জপাই থোৱা ছাতিৰ আকৃতিৰ জীৱটো দেখি আচৰিত হৈ ভালদৰে চালে ৷ মূৰটো সৰু আৰু তলফালে ক্ৰমে শকত-আৱত মানুহৰ দৰে প্ৰাণীটোৰ নাম কি হ’ব পাৰে সি ভাৱি পাৰ নাপাওঁতেই অৰুন্ধতিয়ে এটা সুহুৰি মাৰি ক’লে , “এইবাৰ চাব , কণাভূতটোৱে ভতকৰ ফালে আহিব ৷’’

সঁচাকৈয়ে ভাস্কৰে সেইফালে চাই থাকোঁতেই কণাভূতৰ আৱিৰ্ভাৱ ঘটিল ৷ তাৰ আকৌ মূৰটো প্ৰকাণ্ড আকৃতিৰ যদিও ভৰি দুটা সৰু সৰু ৷ মূৰটোৰ ভাৰ যেন সি কথমপিহে বহন কৰিছে ৷

“ কণাভূতক দেখিলে নহয় ,এইবাৰ চেংলাকো দেখা পাব চাই থাকক ৷ ’’অৰুন্ধতিয়ে ভাস্কৰক ক’লে ৷ ভাস্কৰে চেংলা নামৰ তৃতীয় ভূতটোক জোপোহাটোৰ পৰা ওলাই অহা দেখা পাই নিজৰ চকুহালকে বিশ্বাস কৰিব নোৱাৰি এবাৰ মোহাৰি ল’লে আৰু পুনৰ চালে ৷ সি দেখিলে –বাওনা এটাৰ দৰে ভূতটো কিচকিচকৈ ক’লা আৰু চুলিবোৰ কেৱলীয়া ভকতৰ দৰে দীঘল ৷ এইবাৰ ভাস্কৰৰ মনত শংকা আৰু ভয় দুয়োটাই স্থান দখল কৰিলে ৷ অকলৈ আহিবলৈ ভয় কৰা ছোৱালীজনীয়ে এইবোৰ কি খেলা দেখুৱাইছে ৷ ভাস্কৰে ভাবিলে , ইয়াৰ অন্তৰালত নিশ্চয় কিবা ৰহস্য লুকাই আছে ৷

“ হ’ব হ’ব অৰুন্ধতি , এইবোৰ বাদ দিয়া ৷ পলম হৈছে , ব’লা যাওঁ ৷ ’’ভাস্কৰে অৰুন্ধতিক আদেশৰ সুৰত কথাষাৰ ক’লে ৷

“আপুনি বিশ্বাস কৰিলে যেতিয়া হ’ব আৰু ব’লক যাওঁ ৷’’বুলি কৈ অৰুন্ধতিয়ে গড়কাপ্তানি পথৰ পৰা নামি পশ্চিমলৈ যোৱা উপপথেৰে গতি কৰিব ধৰিলে আৰু ভাস্কৰেও তাইক অনুসৰণ কৰি গৈ থাকিল ৷

“ দাদা,’’ অৰুন্ধতিয়ে ক’লে , “এই অঞ্চলত বহুতো ভূতপ্ৰেত আছে ৷ চেনিমাৰি চাপৰিত থকাজনীৰ নাম ফুতুকী ’’৷ তাইৰ জিভাখন বৰ দীঘল ৷ মুখৰ পৰা বাহিৰ ওলাই থাকে ৷ তাই কাকো একো অন্যায় নকৰিলেও কেনেবাকৈ কোনো মানুহে দিনতেই হওক বা ৰাতিতেই হওক তাইক দেখা পালে চেতনা হেৰুৱাই পেলাই আৰু মৃত্যুৰ মুখতো পৰে ৷ চেনিমাৰী চাপৰিৰ পৰা কিছুদূৰ গ’লে “সাপেখাটি ’’ বিলখন পায়,---------৷ ’’

অৰুন্ধতিৰ কথা সম্পূৰ্ণ হবলৈ নিদি ভাস্কৰে ক’লে , “ সেই সাপেখাটি বিলতো চাগৈ ভূত আছে নহয় জানো ? ’’
অৰুন্ধতিয়ে ভাস্কৰৰ কথাষাৰ ইতিকিংসূচক অছিলনে কি তাকো ভাৱি নাচাই কৈ গ’ল, “ওঁ ,তাত বুঢ়ী ভূতুনী থাকে ৷ দুখ বেজাৰৰ ভাৰ ব’ব নোৱাৰি মাজ নিশাৰ পৰা পুৱতি নিশালৈকে তাই ইনাই-বিনাই কান্দে ৷ অৱশ্যে আজি-কালি লগ-সংগ কেইবাটাও পাই কন্দা-কটা এৰিছে ৷”

“লগ-সংগবোৰ বা ক’ত পালে ?” ভাস্কৰে উপলুঙা কৰি প্ৰশ্ন কৰাত তাই ক’লে, “ মহঘূলি চাপৰিত ‘ফাটবিহু’ পাতিবলৈ লোৱাৰে পৰা হুলস্থুলত থাকিব নোৱাৰি তাৰ ভূতবোৰ সাপেখাতি বিল আৰু আমগুৰি ডুবিৰ ফালে গুছি আহিল ৷ সিহঁতক লগ পাই বুঢ়ী ভূতুনীয়ে আনন্দমনেৰে দিন কটাইছে ৷”

“ কোৱাচোন ঢকুৱাখনাত আৰু ক’ত ক’ত ভূত আছে ৷ তোমাৰ পৰা বিতং জানিব পাৰিলে “অসমীয়াত কথা বতৰা”ত প্ৰকাশৰ বাবে ভৌতিক গল্প এটাকে লিখিব পাৰিম কিজানি ৷” ভাস্কৰে মিচিকিয়া হাঁহি মাৰি কোৱা কথাখিনি অৰুন্ধতিয়ে গুৰুত্ব সহকাৰেই ল’লে আৰু ক’লে, “শুনিব খুজিছে যদি নক’ম কিয় ৷ কৈ যাওঁ শুনক তেন্তে ৷ ”

অৰুন্ধতিয়ে ঢকুৱাখনাৰ ভূত-প্ৰেতৰ কাহিনী কৈ যাব ধৰিলে ৷ কোৱাবাৰী দলনীত এজাক ভূত আছে ৷ সিহঁতে দুভাগ নিশা অকলশৰীয়াকৈ যোৱা গাড়ী, বিশেষকৈ ট্ৰাক পালে হিলৈদাৰী গাৱঁৰ পৰা অলপ আগত নিৰ্জন ঠাইত হাত দাঙি ৰখাই আৰু ট্ৰাকৰ পিছফালে উঠি লয় ৷ কোৱাবাৰী দলনিৰ মাজৰ দলংখন পোৱাৰ লগে লগে সিঁহতে ট্ৰাকৰ ওপৰত ধমধমাই শব্দ কৰি ৰখাবলৈ ইংগিত দিয়ে আৰু দ্ৰাইভাৰে গাড়ী ৰখাই দিয়াৰ লগে লগে নামি দিয়ে ৷ কোৱাবাৰী দলনিৰ ভুতে বহুকেইজন মানুহক বোকাত ওভোতাকৈ পুতি মৰা কথা ঢকুৱাখনাবাসীয়ে ভালদৰেই জানে ৷ উত্তৰ লক্ষীমপুৰৰ ফালৰ পৰা ঢকুৱাখনালৈ আহোঁতে চাৰিআলিটো পোৱাৰ অলপ আগত এজোপা প্ৰকাণ্ড শিমলু গছ পায় ৷ তাৰ তলেদিয়েই ভূত অহা –যোৱা কৰা এক অদৃশ্য পথ আছে ৷ সেই পথেদি সিহঁতক অহা –যোৱা কৰাত বাধা দিলেই ভুতৰ আক্ৰমণৰ সন্মুখীন হ’ব লগা হয় ৷ হুজ গাঁৱৰ পৰা সেই শিমলুজোপাৰ তলেদি কচুগাওঁ ঘাঁহিগাৱঁলৈকে ভূত অহা-যোৱা কৰা এই পথচোৱা আছে ৷ এই পুৰণি শিমলুজোপাতো এটা ভূত থাকে ৷ তাক সীমা ৰখীয়া ভূত বুলি কয় ৷ সীমা- বিবাদৰ ফলত তাক হত্যা কৰা বাবে সি মাটিৰ সীমা ঠেলা-ঠেলি কৰা লোকক সহ্য কৰিব নোৱাৰে ৷ সেয়ে কোনোবাই কাৰোবাৰ সীমা ঠেলা –ঠেলি কৰিলেই তেনে লোকৰ গাত সি লম্ভে আৰু আত্মহত্যা কৰিবলৈ প্ৰৰোচিত কৰে আৰু তেনেদৰে তেনেলোকৰ অপমৃত্যু ঘটায় ৷ এই ভূতটোৰ বিষয়ে জনা বাবেই ঢকুৱাখনাৰ লোকসকলে সীমা ঠেলা-ঠেলি কাৰবাৰ নকৰে ৷ 

ঘাঁহিগাওঁ পাৰহৈ চাউকীয়া গা্ঁও , দীঘলা গাৱঁলৈ যোৱাৰ পথত নিৰ্জন হাবিখনত এহাল ভূত-ভূতুনীয়ে বাস কৰে ৷ কেতিয়াবা প্ৰকাণ্ড এহাল হাতী হৈ বাট ভেটি ধৰে ৷ ভলুকাগুৰি চাপৰিলৈ যাওঁতে বৰচাপৰিত বাটৰুৱাই গড়কাপ্তানী পথৰ ওপৰত হঠাৎ এখন হাবি পায় আৰু তাৰ মাজেৰে পথ অতিক্ৰম কৰিব লগা হয় ৷ সেই হাবিখন বৰচাপৰিৰ ভূতৰ দ্বাৰাই সৃষ্ট ৷ ক্ষন্তেকীয়া অৰণ্য আৰু অন্ধকাৰময় বাট পাৰ হ’ব পাৰিলে পুনৰ পোহৰ আৰু পথ দেখা যায় ; কিন্তু ভয় কৰিলেই প্ৰাণ-বায়ু উৰি যোৱাৰ সম্ভাৱনা ধাকে ৷ নাৰায়ণপুৰ চাপৰিৰ পৰা কৃষ্ণপুৰ চাপৰিলৈ অহা পথচোৱাত মানুহক সততে উপকাৰ কৰিবলৈ প্ৰস্তুত থকা এটা ভূত আছে ৷ বেয়া ভূতৰ কবলত পৰা বহুলোকক সিয়েই ৰক্ষা কৰি আহিছে ৷

ভাস্কৰে অৰুন্ধতিৰ ভূত-প্ৰেতৰ কাহিনীবোৰ শুনি তাইকো সহজভাৱে ল’ব নোৱাৰা অৱস্থা হ’ল ৷ কিন্তু তাইৰ লগত গৈ থকাৰ বাদে অন্য উপায়ো নাই ৷ অৰুন্ধতিয়ে তিনিশিমলুৰ তলত ভূত দেখুৱাওঁতে ভাস্কৰৰ তৎক্ষণাৎ মাকে দিয়া বাবাৰ লকেটটোৰ কথা মনত পৰাত সি লকেটটো স্পৰ্শ কৰি বাবাক স্মৰণ কৰিলে আৰু “ওঁম শিৱায়ে নমঃ” বুলি মানসিক জপ আৰম্ভ কৰিলে ৷ এইদৰেই সি নিৰ্ভয়ে আহি আছে ৷ এতিয়া তাৰ ভূত-প্ৰেত একোলৈকে ভয় নাই ৷ অৰুন্ধতিৰ আচৰণ - পাতিও সহজভাৱে ল’ব পৰা নাই যদিও তাইৰ লগতে আহি আছে ৷ অকলে আহিবলৈ ভয় কৰি তাৰ লগত অহা অৰুন্ধতিৰ কথাবোৰ শুনি ভাস্কৰৰ এনে লাগিছে যেন তাই ভূত-প্ৰেতৰ মালিকনীজনীহে ৷

ভাস্কৰে অৰুন্ধতিৰ ফালে মাজে মাজে ভালদৰে চাই এটা কথাত আচৰিত হ’ল যে তাই যেন মাটিত ভৰি নেপেলোৱাকৈয়ে খোজ কাঢ়ি গৈ আছে ! হাঁয়, কি আচৰিত !

ভাস্কৰৰ উৎকন্ঠাৰ ওৰ পেলাই এটা সময়ত অৰুন্ধতিয়ে ক’লে ,”দাদা, আমি শিমলুগুৰি চাপৰি পালোহি ৷ সৌ ঔজোপা তলৰ বাটটোৱেদি গ’লেই আমাৰ ঘৰ পাম ৷ ব’লক মোক ঘৰত থৈ আপুনি ৰামপুৰ চাপৰিলৈ যাব ৷''

ঠাইখন একেবাৰে নিৰ্জন ৷ মাজে মাজে অচিন পক্ষীৰ মাত শুনি ভাস্কৰে মনত পেলাবলৈ চেষ্টা কৰে সেইটো কি চৰাইৰ মাত হ’ব পাৰে ৷ নাই , তেনে মাতৰ কোনো চৰাইৰ কথা তাৰ মনত নপৰে ৷ ধপ ধপ ধপ পাখি মৰাৰ শব্দ ৷ তাৰ পিছত “মৰ ঐ মৰ “ নে কি বুলি মাতটো মাতে চৰাইটোৱে ৷

“ আহক দাদা , আমাৰ ঘৰ এইটোৱেই ৷” অৰুন্ধতিয়ে ক’লে ৷

“ কি এইটো তোমালোকৰ ঘৰ ?” ঘৰটো দেখি আচৰিত হৈ ভাস্কৰে প্ৰশ্ন কৰিলে ৷

মানুহ যিমানে দুখীয়া হ’লেও এনে এটা ঘৰত থাকেনে—সি ভাৱিলে ৷ বিশেষকৈ অৰুন্ধতিৰ দৰে পৰিচ্ছন্ন সাজ-পাৰ পৰিহিতা এজনী গাভৰু এনে তেনেই উৱঁলি যোৱা খেৰ-বাঁহৰ ঘৰত থকাটো অতিকৈ অশোভনীয় কথা ৷ ঘৰটো কোনোবা মান্ধাতা যুগতে নিৰ্মিত যেন লাগিল ৷ মেৰামতি নাই ৷ এইটোনো মানুহ থকা ঘৰ হ’ব পাৰেনে ? ওচৰে-পাজৰেও কোনো ঘৰ-গৃহস্থি নাই ৷ পিছতহে ভাস্কৰে মন কৰিলে ঘৰখনত কোনোধৰণৰ পোহৰৰ ব্যৱস্থাও নাই ৷ ইয়াত আৰু কোনোবা মানুহ জানো আছে ৷ সি আজি এটা ডাঙৰ ভুল কৰিলে ৷ নীতি-শাস্ত্ৰৰ বাণী মতে সি কাম নকৰিলে ৷ “ পথৰ নাৰী বিবৰ্জিতা , নখিনাং শৃংগিনাং চ ----” বোলা কথাষাৰ পাহৰি সি এই আপদজনীৰ লগতেই আহি মহা ভুল কৰিলে ৷ কথাবোৰ ভাৱিবলৈ অধিক সময় সি নাপালে , হিম চেঁচা হাত এখনৰ স্পৰ্শ অনুভৱ কৰি সি উচপ খাই উঠিল ৷

“আহক দাদা , ভিতৰলৈ আহক ৷ মোৰ মা ভিতৰতে আছে ৷” অৰুন্ধতিয়ে তাক এক প্ৰকাৰ টানি-আজুৰি ঘৰৰ ভিতৰ পোৱালেগৈ ৷ ভাস্কৰৰ নাকত কিবা ভেকেটাভেকেট পুৰণি কলিয়া গোন্ধ এটা লাগি ৰ’ল ৷

ভাস্কৰে ক’লে,” তোমালোকৰ ঘৰত যে কোনো ধৰণৰ পোহৰৰ ব্যৱস্থা নাই , তাৰ কাৰণ ?”

তাই উত্তৰ দিলে,” কাৰণ আমাৰ পোহৰত থকা দিন কাহানিবাই উকলিল ৷”

“ তাৰ মানে ?” ভাস্কৰে হতভম্ব হৈ প্ৰশ্ন কৰিলে ৷

“ তাৰ মানে আমাক হত্যা কৰা হ’ল ৷” অৰুন্ধতিয়ে বেজাৰভৰা সুৰত উত্তৰ দিলে ৷

“ তোমালোকক হত্যা কৰা হ’ল ?” ভাস্কৰে কথাষাৰ বিশ্বাস কৰিবলৈ টান পাই প্ৰশ্ন কৰিলে ,”তোমালোকক মানে তোমাক আৰু ------------?”

“-------আৰু মোৰ মাক হত্যা কৰা হ’ল ৷ হত্যা কৰিলে কোনে জানেনে ? আপোনাৰ দৰে এজন ডেকাই ৷ গতিকে আপোনাক আজি আমি হত্যা কৰিম ৷ মা , ওলাই আহ ৷” ভিতৰ কোঠাত থকা মাকক উদ্দেশ্যি অৰুন্ধতিয়ে কোৱা কথাষাৰ শুনি ভাস্কৰে উচপ খাই গ’ল ৷

“ ওহ -- এৰি দে , এৰি দে মোক ৷” সিটো কোঠাৰ পৰা অহা অন্য এক নাৰী কন্ঠৰ ৰুক্ষ আৰ্তনাদ শুনা গ’ল ৷

“ এই আপদটোৱে মোক ধৰি ৰাখিছে অ—ই মাজনী ৷ কিবা এটা কৰহি , তাকে ইয়াৰ ওচৰলৈ আহিবলৈ ক’ ৷ ” সিটো কোঠাৰ পৰা মাকে দয়া নিৰ্দ্দেশ শুনি অৰুন্ধতিয়ে ভাস্কৰক ক’লে, “ আপুনি ভিতৰলৈ যাওক আৰু মোৰ মাক ৰক্ষা কৰক ৷ অন্যথাই আমি আজি আপোনাক সঁচাকৈয়ে হত্যা কৰিম ৷ যাওক সোনকালে, মই কৈছো নহয় যাওক সোনকালে ৷ মাক তাৰ হাতৰ পৰা এৰুৱাই আনক ৷”

এনেতে সিটো কোঠাৰ পৰা এক বলিয্ঠ কন্ঠস্বৰৰ এজন পুৰুষে ভাস্কৰক উদ্দেশ্যি ক’লে , “ তুমি ইহঁতৰ কথাত ভুল নাযাবা ৷ সেইজনীৰ লগত অহাটোৱেই তোমাৰ ভুল হ’ল ৷ পুনৰ ভুল নকৰিবা ৷ তুমি এই কোঠাটোলৈ নাহিবা ৷ এইজনীক মই ধৰি ৰাখিছো ৷ এৰি দিলে তোমাক কেঁচাই কেঁচাই খাই পেলাব ৷ এইজনী ডাকিনী ৷ তুমি ঘৰটোৰ পৰা ওলাই অহা বাটেৰেই দৌৰা , পলম নকৰিবা ৷ সেইজনীয়ে তোমাক একো কৰিব নোৱাৰে ৷ তাইৰ ভৰি এটা ভঙা ৷ তোমাৰ পিছত দৌৰিব নোৱাৰে ৷ তুমি মোৰ কথা শুনা ৷ পলোৱা , পলোৱা ৷ মোক বন্ধু বুলি ধৰি লোৱা , পলোৱা ৷”

ভাস্কৰে ঘৰটোৰ পৰা তৎক্ষণাত ওলাই অহা বাটেৰেই দৌৰিব ধৰিলে ৷ এবাৰ পিছলৈ ঘূৰি চাই দেখিলে—অৰুন্ধতিয়ে লেংকেচিয়াই লেংকেচিয়াই তাৰ পিছে পিছে দৌৰি আহিছিল যদিও এবাৰ মাটিত ঢলি পৰিল ৷ ভাস্কৰে দৌৰি দৌৰি আহি টাউন হাইস্কুলৰ ওচৰৰ পকী ৰাস্তাত উঠোতে কেইজনমান মানুহে লগ পাই “কি হ’ল কি হ’ল “ বুলি মাত দিয়াত সি ৰৈ গ’ল আৰু ফোঁপাই-জোপাই ঘটনাটো ক’লে আৰু নিজৰ পৰিচয় দিলে ৷

তেতিয়া মানুহ কেইজনেও তেওঁলোকৰ পৰিচয় দি ক’লে যে উৰ্মিমালাৰ কথামতেই তেঁওলোকে ভাস্কৰকে বিচাৰি আহিছিল ৷ ম’বাইলত নেটৱৰ্ক নথকা বাবে ভাস্কৰলৈ ফোন লগাব নোৱাৰি তেঁওলোক চিন্তিত হৈ পৰি তেওঁকে বিচাৰি ঘূৰি ফুৰিছিল ৷

উৰ্মিমালাৰ ঘৰলৈ গৈ থাকোঁতে মানুহকেইজনৰ এজনে ভাস্কৰক সুধিলে , “ মাকজনীক তুমি দেখা পালানে ? “

ভাস্কৰে উত্তৰ দিলে, নাই নেদেখিলো , মাকজনী সিটো কোঠাত আছিল আৰু মানুহ এজনে তাইক ধৰি ৰাখিছিল ৷”

“ মানুহ নহয় হে ,” আন এজনে ক’লে, “ তাইক ধৰি ৰখাজনো ভূতেই ; কিন্তু তেওঁ মানুহক সদায় জখিনী জনীৰ পৰা ৰক্ষা কৰি আহিছে ৷ সমস্ত শৰীৰত নোমেৰে আৱৰা সেইজনীক দেখিলেই মানুহৰ চেতনা লোপ পায় ৷ ওহ কি ভয়ানক ! তুমি তাইক দেখা নাপালা ভালেই হ’ল ৷ তোমাক দেউৰাম ভূতে ৰক্ষা কৰিলে বুলিহে ৷ “

তৃতীয়জনে ক’লে ,” সঁচা কথা ক’বলৈ গ’লে দেউৰামক দুয়োজনীয়ে লগ লাগি হত্যা কৰাৰ পিছত সিহঁতে অন্য কাকোৱেই হত্যা কৰিব পৰা নাই ৷ দেউৰামেই সেই দুজনীৰ কবলত পৰা সকলক যিকোনো প্ৰকাৰে ৰক্ষা কৰি আহিছে ৷”

চতুৰ্থজনে মন্তব্য কৰিলে , “ বেচেৰী দুজনীলৈও দুখ লাগে ৷ দেউতাকৰ মৃত্যুৰ অলপ দিনৰ পিছতে দুৰ্বিত্তই এদিন নিশা মাক –জীয়েক দুয়োজনীকে হত্যা কৰি মৃতদেহ দুটা ক’ত যে লুকুৱাই ৰাখিলে আজি পৰ্য্যন্ত নোলাল আৰু ৷ সিহঁতৰ প্ৰেতাত্মাই যিদিনা সিহঁতৰ হত্যাকাৰীক শাস্তি দিব ওলাব সেইদিনা নিশ্চয় দেউৰামেও সেই কামত সিহঁত দুজনীক বাধা নিদিব ৷”

মানুহজনে কথাখিনি শেষ কৰোঁতেই ভাস্কৰহঁত উৰ্মিমালাহঁতৰ ঘৰৰ ওচৰ পালেগৈ ৷ ভাস্কৰে ঠিকেই অনুমান কৰিলে - হাঁহি হাঁহি আগুৱাই অহাজনীয়েই আছিল উৰ্মিমালা ৷

--------------)(---------------
(বিঃদ্ৰঃ গল্পটো অসমৰ জনপ্ৰিয় মাহেকীয়া আলোচনী 'বিস্ময়'ৰ মে' ২০১৫ সংখ্যাত "সহযাত্ৰী" শিৰোণামেৰে প্ৰকাশ পাইছে৷)

যোগী

(ভৌতিক গল্প)

স্কুললৈ গৈ থাকোতে বাটত মটৰচাইকেলেৰে অহা এজন লোক হঠাৎ মোৰ সমুখতে ৰৈ গ’ল ৷ আগন্তুকলৈ মই লক্ষ্য কৰিলো ; কিন্তু তেওঁক চিনিব নোৱাৰিলো ৷

 নিজৰ চিনাকি দি আগন্তুকে মোক ক’লে ,--“ কি চাইছ দিগন্ত ? তই মোক চিনিব পৰা নাই , নহয় জানো ? “

অপৰিচিত আগন্তুকে মোক চিনি পায় আৰু মই তেওঁক কাহানিও দেখা মনত নপৰে ৷ কি আচৰিত কথা বাৰু – মই ভাৱিলো ৷

“ দিগন্ত, তই আচৰিত হৈছ ? মোক তই কেনেকৈ চিনি পাবি ৷ “ আগন্তুকে ক’লে , “মই তোৰ সৈনিক বন্ধু অজয় ৷ চিনি পালি এতিয়া ? নিজৰ দেহটো থৈ আনৰ দেহ এটা লৈ তোৰ ওচৰলৈ আহিছো ৷ বুজিলি এতিয়া ? “



“ তই অজয় ?” পুৰণি কথাবোৰ মনত পৰাত তাক অজয় বুলি জানি সাবটি ধৰি ক’লো , “ তই সচাঁকৈয়ে তোৰ কথা ৰাখিলি অজয় ; কিন্তু ভাই , তই মোৰ সৰ্বনাশ নকৰিবি ৷ সৌৱা, এইফালে আমাৰ স্কুলৰ শিক্ষক তথা ছাত্ৰ-ছাত্ৰী কিছুমান আহি আছে ৷ মোক এতিয়া ‘দিগন্ত’ নাম কৈ নামাতিবি ৷ কাৰণ, মই বীৰেন শইকীয়া বুলি ছদ্মনাম লৈ ওচমানীয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এখন কলেজৰ যোগেদি এখন জাল চাৰ্টিফিকেট কিনিহে এইখন স্কুলত চাকৰি কৰি আছো ৷ 
“ দিগন্ত, তোক মই যিদৰে কথা দিছিলো সেইদৰেই অন্যৰ দেহ লৈ তোৰ কাষতে আহি ওলালোহি যেতিয়া তোৰ এতিয়া একো চিন্তা নাই ৷ ইমান ভয়ে ভয়ে ইয়াত পলাই থাকিবৰ প্ৰয়োজন নাই ৷ ব’ল মোৰ সৈতে ৷ বাইকত উঠ ৷”

মই অজয়ৰ বাইকৰ পিছৰ চিটত বহি ল’লো আৰু লগে লগে একা-বেঁকা পথেৰে মটৰচাইকেলে গতি কৰিব ধৰিলে ৷

অজয়, মই আৰু ৰমেশ, আমি তিনিওটাই মাথো ভাৰত-চীন সীমান্তত থকা ভাৰতীয় সেনা-বাহিনীৰ এটা কেম্পৰ অসমীয়া জোৱান আছিলো ৷ বাকীবোৰ ভাৰতবৰ্ষৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ বিভিন্ন জাতিৰ জোৱান ৷ অসমত উগ্ৰপন্থীয়ে চলোৱা কাৰ্য্যাৱলীয়ে যে সীমান্ত অঞ্চলত পেটৰ দায়ত সৈনিকৰ চাকৰিত থকা আমাৰ দৰে জোৱানকো প্ৰভাৱান্বিত কৰিব পাৰে সেই কথা কল্পনা কৰিব পৰা নাছিলো ; কিন্তু হঠাৎ আমাৰ কেম্পত এনে এটা ঘটনা ঘটিল যে তাৰ পৰিণাম স্বৰূপে আমাৰ জীৱনৰ ধাৰাই সলনি হৈ গ’ল ৷

দুভাগ নিশা ৷ হঠাৎ কেম্পত জৰুৰী সংকেত ধ্বনি বাজি উঠিল ৷ তৎক্ষণাতে প্ৰতিজন সৈনিক যুদ্ধৰ বাবে সাজু হ’লো ৷ যুদ্ধ কৰিব লগা হ’লে নহ’ল ৷ পিছে জানিব পাৰিলো যে হঠাতে ঘটি যোৱা অজ্ঞাত আততায়ীৰ এক আক্ৰমণত আমাৰ কেম্পৰ দুজন প্ৰহৰাৰত জোৱান আহত হৈছে আৰু তেওঁলোকৰ পৰা অজ্ঞাত আততায়ীয়ে মাৰণাস্ত্ৰ কাঢ়ি নিছে ৷ সেইদিনা আমাৰ বাবে আটাইতকৈ দুখৰ খবৰটো আছিল যে ৰমেশ কোঁৱৰ নিৰুদ্দেশ হৈছে ৷ ঘটনাৰ আঁৰৰ ৰহস্য কি আমি একো জনা নাছিলো ; কিন্তু সেই ঘটনাৰ পিছৰ পৰাই অজয় আৰু মোক অসমৰ উগ্ৰপন্থী সজাই লৈ আমাৰ ওপৰত কৰ্তৃপক্ষই যিদৰে কুদৃয্টি নিক্ষেপ কৰিব ধৰিলে সেয়া আমাৰ বাবে অসহ্যকৰ হৈ পৰিল ৷ গতিকে এদিন অজয় আৰু মই কেম্পৰ পৰা পলাই আহিবলৈ বাধ্য হ’লো ৷ সীমান্ত অঞ্চলৰ পাহাৰ-পৰ্বতবোৰ সৰিসৃপৰ দৰে বগুৱা বাই ওৰে ৰাতি আহি এক দুৰ্গম অঞ্চলত প্ৰৱেশ কৰিলো ৷ আমি নিশ্চিত হ’লো যে ভাৰতীয় সেনা-বাহিনীহে নালাগে পৃথিবীৰ কোনেও আমাক বিচাৰি নেপাব ৷ ভোক আৰু ভাগৰ দুয়োটাই আমাক জুমুৰি দি ধৰিছিল ৷ ইতিমধ্যে ৰাতি পুৱাইছিল ৷ পোহৰ হ’লত আমি ঠাইখন ভালদৰে ঘূৰিপকি চালো ৷ হঠাৎ আমি দেখা পালো---- এজন যোগী এজোপা বটগছৰ তলত ধ্যানত মগ্ন ৷

যোগীবাবাক দেখা পাই অজয়ে মোক ক’লে ---“ দিগন্ত , আমি যোগীবাবাৰ ওচৰত আশ্ৰয় লোৱাই ভাল হ’ব ৷ অন্য পথ আমাৰ নাই ৷” অজয়ৰ কথাত ময়ো হয়ভৰ দিলো ৷ আমি দুয়ো গৈ ধ্যানমগ্ন যোগীবাবাৰ চৰণত প্ৰণাম জনাই
 দীঘলদি পৰি থাকিলো ৷ ভালেমান পৰ তেনেদৰে থকাৰ পিছত এক অপূৰ্ব কন্ঠস্বৰ শুনিলো ---
“ তথাস্তু ৷ ওঁম শান্তি , ওঁম শান্তি ৷”


আমি মূৰ দাঙি চাই আঠুকাঢ়ি বহি ল’লো ৷ যোগীবাবাই আমালৈ কৰুণাভৰা দৃষ্টি নিক্ষেপ কৰি আছিল ৷

আমি দুয়ো সমস্বৰে ক’লো --- “ বাবা আমাক ৰক্ষা কৰা , বাবা ৷”যোগীবাবাই পুনৰ “ওঁম শান্তি , ওঁম শান্তি” বুলি কৈ কমণ্ডলুৰ পৰা আমাৰ হাতৰ তলুৱাত শান্তিজল ঢালি দিলে ৷ সেই পৱিত্ৰ শান্তিজলে আমাৰ হাতৰ তলুৱা স্পৰ্শ কৰাৰ লগে লগে যেন আমাৰ ভোক –পিয়াহ , দুখ –ভাগৰ নিমিষতে নোহোৱা হৈ গ’ল ৷
অজয় আৰু মই যোগীবাবাৰ আশ্ৰমত এটা বছৰ পাৰ কৰিলো ৷ বাবাৰ কাৰ্যকলাপে আমাক এনেদৰে সন্মুহিত কৰি ৰাখিছে যে আমি পৃথিৱীৰ সকলো দুখ-বেদনাৰ হাত সাৰি চিৰদিন কটাব পাৰিম বুলি ধাৰণা কৰো ; কিন্তু মোক এক কৰ্ত্তব্যবোধে আমনি দি আছিল আৰু সেয়ে মই মুক্ত মন এটা লৈ থাকিব পৰা নাছিলো ৷ যিহেতু মই বিবাহ পাশত আৱদ্ধ হোৱা দুটা বছৰেই পাৰ হোৱা নাই ৷ ঘৰত থকা পত্নী আৰু পৰিয়ালৰ সদস্যসকলৰ কথা সঘনে মনলৈ আহি থকাত অজয়ৰ দৰে মই মুকলি মনেৰে যোগাসনৰ শিক্ষা ল’ব পৰা নাছিলো ৷ অজয়ৰ মোৰ দৰে কোনো চিন্তা –ভাৱনা নাই ৷ তাৰ সাংসাৰিক লেঠা বুলিবলৈ একোৱেই নাছিল ৷ সৰুতেই মাক –দেউতাকক হেৰুৱাই আনৰ ঘৰত বনকৰা ল’ৰা হৈ থাকি অষ্টমমান শ্ৰেণীলৈকে পঢ়ি অজয় সৈন্য বাহিনীত ভৰ্ত্তি হৈছিল ৷ অজয়ে যোগীবাবাৰ মাজতেই তাৰ গুৰু , পিতৃ-মাতৃ ,আত্মীয় –কুটুম্ব সকলোকে বিচাৰি পাইছিল ৷ যোগাসনৰ এটাৰ পিছত আনটো স্তৰ যোগীবাবাই শিকোৱা ধৰণেই সি শিকি গৈছিল ৷ যোগীবাবাৰ দৰে সমাধিস্থ হ’বলৈ যেন তাৰ বেছি দিন নালাগিব ৷ মই আক’ ‘শৱাসনত’ থাকোতেই মনলৈ ঘৰুৱা চিন্তাবোৰ অহা বাবে মনটোকে স্থিৰ কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব নোৱাৰো ৷ যোগীবাবাই সমাধিস্থ হৈ তেওঁৰ শৰীৰটো সমাধিত এৰি তেওঁৰ অশৰীৰী আত্মাটোৱে ক’ত ক’ত যে বিচৰণ কৰি নুফুৰে ! মই ভাৱিয়েই আচৰিত হওঁ ৷ যোগীবাবাৰ অলৌকিক শক্তিৰ বলতেই আমি নৰ্বিঘ্নে দিনবোৰ অতিবাহিত কৰিছো ৷ যোগীবাবাই যোগ –ধ্যানৰ বলত মোৰ মানসিক অৱস্থাটোৰ কথা জানিব পাৰিছিল ৷ তেওঁ অজয় আৰু মোক এদিন কাষতে বহাইলৈ মোৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিলে ৷ শেষত মই ঘৰলৈ যোৱাটোকে সিদ্ধান্ত কৰিলো ৷ মই ঘৰলৈ গৈ পৰিয়ালবৰ্গক সক্ষাৎ কৰি যিমান দিন পাৰো থাকিম ৷ তেতিয়ামানে অজয়ক নিজৰ শৰীৰ সমাধিত এৰি আনৰ শৰীৰত ভৰ কৰি বিচৰণ কৰিব পৰা যোগাসনত যোগীবাবাই পাকৈত কৰি তুলিব ৷ তেতিয়া অজয়ে অন্যৰ শৰীৰ ধাৰণ কৰি মই য’তেই নাথাকো লাগে তাতেই গৈ মোক লগ কৰিব ৷ অজয়ে মোক সেই প্ৰতিশ্ৰুতি দি বিদায় দিলে ৷ নিৰাপদে চলিবৰ বাবে যোগীবাবাই দিয়া মন্ত্ৰ-পুত আঙুঠিটো পিন্ধি মই গৈ ঘৰ ওলালোগৈ ৷ ঘৰত মই সোমালো আৰু লগে লগে বাহিৰ ওলালো ৷ কাৰণ, ঘৰত গৈয়ে গম পালো যে মোৰ পৰা চিঠি-পত্ৰ,টকা-পইচা
নোপোৱা হ’লত মোৰ পত্নী মিনতি মাকৰ ঘৰলৈ গ’ল ৷ তাৰ পৰাই তাই শিৱসাগৰৰ কোনোবা এজন লোকৰ সৈতে বিয়া হৈ গ’ল ৷

“দিগন্ত, অজয়ৰ মাতত মই থতমত খাই গ’লো ৷ ইমান সময় মই অতীত ৰোমন্থনত ব্যস্ত হৈ থাকি অজয়ৰ সৈতে কথা এষাৰো পতা নাছিলো ৷ অজয়ে ক’লে , “তোৰ মিনতি আনৰ হৈ যোৱাৰ বেজাৰতে যে তই অসমৰ বাহিৰলৈ গুচি গৈ জাল –চাৰ্টিফিকেট সংগ্ৰহ কৰি আনি ইয়াত আছহি এই কথা যোগীবাবা আৰু মই যোগ সাধনাৰ বলতে জানিব পাৰিলো ৷”অজয়ে মই ভাৱি থকা কথাৰো আঁত ধৰিব পৰা দেখি মই তবধ মানিলো৷

“যোগীবাবাই মোক কিয় পঠাইছে জান দিগন্ত ? ““কিয় ? “মই সুধিলো ৷

“ তোক তালৈ নিবৰ বাবে ৷” অজয়ে ক’লে, “ তোৰ আৰু ইয়াত কোনো কাম নাই ৷ অসমৰ লেতেৰা শিক্ষা-বিভাগটোক তই অধিক লেতেৰা কৰিব নেলাগে ৷ এতিয়া তই মোৰ দৰে যোগ সাধনা কৰি কৃতকাৰ্য হ’ব লাগিব ৷”

“হয় নেকি ৷” মই সমৰ্থনসূচক মন্তব্য কৰিলো ৷

“ওঁ , ব’ল মোৰ লগতে ৷” অসম-অৰুণাচল সীমান্তৰ অৰুণাচলৰ সৰু চহৰখনৰ ফালে গতি 

কৰা পাহাৰীয়া পথটোৰে মটৰচাইকেলখন ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ পৰা নমাই দি অজয়ে ক’লে , “ ৰমেশকো

যোগীবাবাৰ তাতে লগ পাবিগৈ ৷ আচলতে ৰমেশক গোপন আক্ৰমণকাৰী চীনা সৈনিকেহে অপহৰণ কৰি নিছিল ৷ সিহঁতে ৰমেশক টাৱাঙৰ ওচৰৰ সাংঘেশ্বৰ হ্ৰদৰ উত্তৰ পাৰে মৃত বুলি ভাৱি পেলাই থৈ গ’ল ৷ স্থানীয় মনপা লোকসকলেহে তাৰ প্ৰাণ ৰক্ষা কৰিলে ৷ মনপা লোকসকলে ৰমেশক তেওঁলোকৰ আতিথ্যৰে পুনৰ সৈন্যবাহিনীৰ মাজলৈ আহিবলৈ নিদি লুকুৱাই ৰাখিছিল ৷ ৰমেশৰনো কি দশা হ’ল তাকে জানিবলৈ মই যোৱা মাহত যোগধ্যানত বহি সমাধিস্থ হ’লো ৷ ৰমেশৰ সকলো কথা জনাৰ পিছত এজন মনপা ডেকাৰ দেহত ভৰ কৰি গৈ মই ৰমেশক আমাৰ আশ্ৰমলৈ লৈ আহিলো ৷ “ৰমেশ উদ্ধাৰ হোৱাৰ খবৰ পাই মই আনন্দত অধীৰ হৈ ক’লো- “ আমাৰ বাবে তেন্তে বৰ সুখৰ খবৰ অজয় ৷ এতিয়া ৰমেশ আৰু মই তোৰ দৰে যোগ সাধনাৰ অভ্যাস কৰি আনৰ শৰীৰত ভৰ কৰিব পৰা হ’ম আৰু----------৷”

“-------আৰু আমি আটায়ে মিলি দুৰ্নীতি , ভ্ৰষ্টাচাৰ, ব্যভিচাৰ, অন্যায় –অনীতিৰে ভৰি পৰা সমাজখন নিকা কৰাত লাগি যাম ৷” মোৰ মুখৰ কথা কাঢ়ি নি অজয়ে ক’লে ৷

আমি গৈ পাহাৰৰ কাষৰ এটা বঙলা ঘৰৰ ওচৰ পালো ৷ পদুলিত মটৰচাইকেলখন ৰখাই অজয়ে মোক ক’লে , “ মই এতিয়া এইটো দেহ এই ঘৰতে ত্যাগ কৰিম ৷ এইটো ইঞ্জিনিয়াৰ দেৱকুমাৰ বৰাৰ দেহ ৷ তেওঁ এই বঙলাঘৰত অকলশৰে থকাত তেওঁৰ দেহত ভৰ কৰি নিবলৈ মোৰ বাবে সহজ হ’ল ৷ তই ব’লচোন ঘৰটোৰ দুৱাৰখনত ওলমি থকা তলাটো খুলি দেগৈ৷ 

মই ইঞ্জিনিয়াৰ দেৱকুমাৰ বৰাৰ বাসভৱনৰ গেটখন খুলি চৌহদত প্ৰৱেশ কৰিলো ৷ অজয়ে দিয়া ছাবিৰে ঘৰৰ মুখ্যদ্বাৰৰ তলাটো খুলি দুৱাৰখন মেলি দিয়াত অজয়ে মটৰচাইকেলখন ঘৰৰ ভিতৰত ভৰাই থ’লে ৷

“ দিগন্ত , আমি ইয়াত পলম নকৰো ৷ “ কাষৰ কোঠাটোত থকা বিছনাখনলৈ আঙুলিয়াই দেখুৱাই অজয়ে ক’লে – “ সৌ বিছনাখনতে মই শুই পৰিম ৷ তাৰ পিছত দেৱকুমাৰ বৰাৰ দেহ ত্যাগ কৰি তোৰ দেহত ভৰ কৰিম ৷ দেৱকুমাৰ বৰাই সাৰ পাই উঠাৰ আগতেই মই তোক ইয়াৰ পৰা লৈ যাম ৷ যোগীবাবাৰ আশ্ৰম গৈ পায়ে সমাধিত থকা মোৰ দেহত প্ৰৱেশ কৰিম আৰু তইও পুনৰ দিগন্ত হৈ পৰিবি ৷ "

অজয় বিছনাত ঢলি পৰিল ৷ অলপ পিছতে মইও শুই পৰিলো ৷ লাহে লাহে মই অনুভৱ কৰিলো – এনাচথেচিয়া প্ৰয়োগ কৰা ৰোগীৰ দৰে যেন ক্ৰমান্বয়ে মোৰ চেতনা লোপ পাব ধৰিছে ৷

০০০০০০০০০০০সমাপ্ত০০০০০০০০০০

পাত্ৰীৰ সন্ধানত

(চুটি গল্প)
কামাখ্যাৰ মাকজনী বুঢ়ী হ’ল ৷ একমাত্ৰ পুত্ৰৰ বিয়াখন কাৰ লগত কেনেকৈ হয় নেদেখাকৈ মৰিব লগা হয় বুলি বৰ ভয় ৷ মই সিহঁতৰ ঘৰলৈ গলেই কয়, “ অ’ মহেন্দ্ৰ , আমাৰ বোপাইৰ বিয়াখনৰ কথা কিবা চিন্তা কৰিছনে তহঁতে ? এইবেলি বহাগতে বিয়াখন পাতিব পৰাকে ছোৱালী এজনী চাচোন ৷ একেবাৰে ধুনীয়া নহ’লেও গাৰ বৰণ বগা হ’ব লাগিব আৰু আমাৰ সৈতে একে জাতৰ ছোৱালীহে লাগিব ৷”

এদিন কামাখ্যাই নিজেই খবৰটো দি ক’লে, “ছোৱালী এজনীৰ খবৰ এটা পাইছো ৷ ওলাবিচোন ঢলপুৰলৈ, চাই আহিমগৈ ৷”

ঢলপুৰ পায়ে মধ্যস্থতাকাৰী অৰ্থাৎ গজেন দাসৰ ঘৰ পালোগৈ ৷ গজেনদাৰ ঘৰ কন্যাগৰাকীৰ

ঘৰৰ পৰা এক কিলোমিটাৰ মান দূৰৰ এখন গাৱঁত ৷ তাতে আমি জিৰণি ল’লো ৷ গধূলিৰ লগে লগে আমি কন্যা দৰ্শনৰ যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিলো ৷ আমাক তেওঁলোকৰ ঘৰত ৰাতিৰ ভাত-সাজৰ বাবে নিমন্ত্ৰণ জনাইছে ৷

ঢলপুৰৰ এখন বিদ্যালয়ৰ শিক্ষক দেবেন বৰাৰ ঘৰ পালোগৈ ৷ তেওঁৰ দুগৰাকী কন্যা সন্তান আৰু এটি পুত্ৰ ৷ ডাঙৰ গৰাকী কন্যাকে চাবলৈ আমি গৈছো ৷

আমি তেওঁলোকৰ ঘৰৰ ড্ৰয়িং ৰুমত বহিলো ৷ দেবেন বৰা চাৰ ঘৰৰ ভিতৰৰ পৰা ওলাই আহিল ৷ আমি থিয় হৈ নমস্কাৰ জনালো ৷

তেখেতে আসন গ্ৰহণ কৰি আমাৰ পৰিচয় ল’লে ৷ তাৰ পিছতে তেখেতৰ বক্তব্য আৰম্ভ কৰি দিলে ৷ বিৰতি -বিহীন বক্তৃতা ৷ নিজৰ ঘৰখনৰ কথা, নিজৰ গাওঁখনৰ কথা ,নিজৰ স্কুল খনৰ কথা আৰু নিজৰ অতীত জীৱনৰ গৌৰৱময় দিনবোৰৰ কথা ৷ এইবোৰৰ মাজতে এপাকত কন্যা গৰাকী আহি চাহ দি গ’ল ৷ দেউতাকে নিয়ম মাফিক চিনাকি কৰি দিলে ৷ কন্যা পুনৰ ভিতৰলৈ গুছি গ’ল ৷ ৰাতি এগাৰটামান বাজোতে দেবেন বৰা চাৰে শিকি থকা গায়ন-বায়ন সম্পৰ্কীয় বক্তৃতা আৰম্ভ কৰিলে ৷ তেখেতে নিৰৱ শ্ৰুতা পাই ভালেই পালে ৷ তেখেতে গাই গ’ল---

“ তাঁও খি তি খিতি তাওঁ
খিতি খিতি তাওঁ-------
---------------------৷”

মহিলা কেইগৰাকীৰ দেখা দেখিয়ে নাই ৷ ৰান্ধনী ঘৰত ব্যস্ত বুলি আমি জানিছিলো ৷ পিছে চাৰে খোল-তালৰ চেওবোৰ গাই থাকোতে এপাকত বাইদেউ আহি এক প্ৰকাৰ ধমকিৰ সুৰতেই ক’লে, “ এহ আপুনি যে কি মানুহ , এতিয়া সেইবোৰ বলকি থাকিব নালাগে আচল কথালৈ আহক ৷”

“ এৰা , আচল কথালৈকে আহো ৷” তেখেতে কামাখ্যাক উদ্দেশ্য কৰি কথাৰ পাতনি  মেলি ক’লে ,” ওঁ , কোৱাচোন কি চাকৰি কৰা , ক’ত থাকা ? “

কামাখ্যাই চাকৰিৰ বাবে লোৱা সাক্ষ্যাৎকাৰত প্ৰশ্নৰ উত্তৰ দিয়াৰ দৰে সজাই পৰাই সুন্দৰকৈ উত্তৰবোৰ দিলে ৷

“ অ’ তুমি নেশ্যনেল চেম্পল চাৰ্ভে অৰ্গেনাইজেশ্যনত ইনভেষ্টিগেটৰৰ চাকৰি কৰা ৷ গুৱাহাটিত থকা তোমালোকৰ অফিচটো দেখিছো ৷ ঘৰটো বৰ জৰাজীৰ্ণ যেন লাগেহে ৷ হেৰি নহয় , তোমাক বিভাগীয় গাড়ী-চাড়ী দিছে নে নাই ? “

“ নাই , আমাক গাড়ী নিদিয়ে ৷” কামাখ্যাই সঁচা কথাটোকে ক’লে ৷

“ পিছে তোমাৰ বাহিৰা টকা –পইচা আছেনে নাই ? “

চাৰে আচম্বিতে সুধি পেলোৱা প্ৰশ্নটো শুনি কেৱল কামাখ্যাই নহ’য়, আমিও থৎ-মৎ খাই গ’লো ৷

“ নাই , আমাৰ বাহিৰা টকা পইচা নাই ৷ “ কামাখ্যাই উত্তৰ দিলে ৷

মই মনতে ভাৱিলো-কামাখ্যাৰ উত্তৰটো ভুল হৈছে ৷ কাৰণ , ঘোচখোৰ লোকৰ বাবে যিকোনো ধৰণৰ চাকৰিতেই বাহিৰা টকা থাকে ৷ ৰজাই শাস্তি বিহা ঘোচখোৰ মন্ত্ৰীয়ে দেখোন শাস্তি স্বৰূপে সাগৰৰ

ঢৌ গণনা কৰিব লগা হওঁতেও তেওঁ ঢৌ গণনা কৰিছেনে নাই তাকে চাবলৈ নিয়োগ কৰা প্ৰহৰীয়ে টোপনিয়াই থকা কথা ৰজাক জনাই দিব বুলি ভয় খুৱাই ভেটি খাইছিল ৷ গতিকে তাৰ উত্তৰটো হ’ব লাগিছিল—“ চাকৰিটোত বাহিৰা টকাৰ সন্ধান কৰা নাই, যিহেতু সততাই তেনে কৰাত বাধা দিয়ে ৷”

“ মই মানে বাহিৰা টকা –পইচা আছেনে নাই এই কাৰণেই সুধিলো, যিহেতু বাহিৰা টকা-পইচা নথকা চাকৰি কৰিলে জীৱনত বহুত পস্তাব লগীয়া হয় ৷ ” দেবেন চাৰৰ কথা আৰম্ভ হ’লত মোৰ ভাৱনাৰ যতি পৰিল ৷ চাৰে কৈ গ’ল , “বুজিছা, মই পুলিচ –ইন্সপেক্টৰৰ চাকৰি পাইছিলো ;আমাৰ এওঁ জইন কৰিব নিদিলে ৷ এতিয়া শিক্ষকৰ চাকৰিৰ দৰ্মহাৰে অভাৱ পূৰণ নহ’লেও মোক দোষাৰোপ কৰিব নোৱাৰে ৷ এওঁ এই ক্ষেত্ৰত ইমানেই পস্তাইছে যে নিজৰ জীয়েকক জানি বুজি বাহিৰা টকা নোহোৱা চাকৰিয়াললৈ বিয়া নিদিয়ে ৷ অ’ আৰু এটা কথা , মোৰ ছোৱালী গুৱাহাটিৰ সন্দিকৈ কন্যা মহাবিদ্যালয়ত পঢ়ে ৷ এটা এনে পৰিবেশত তাই আছে যে মানুহক নমস্কাৰ দিব নাজানে , হেণ্ডচেকহে দিয়ে ৷ গতিকে তাই গাৱঁৰ ল’ৰাৰ সৈতে বিয়া হৈ জীৱনটো ধ্বংস কৰিব নোৱাৰে ৷”

“ আহা , ভাত খোৱাহি ৷” বাইদেৱে মাত দিলে ৷

কিনো ভাত খাবা আৰু ৷ মই কামাখ্যাৰ মুখলৈ চালো ৷ দেখিলো- তাৰ মুখখন পোৰা বেঙেনা ক’লা পৰাদি পৰিছে ৷ বেয়াই লাগিল বেচেৰাটোলৈ ৷ তাৰ মাকলৈকে মোৰ খং উঠিল –নিজৰ জাতৰ ছোৱালীহে লাগে ! আন মানুহে নিজতকৈ উচ্চ জাতৰ, উচ্চ বৰ্ণৰ ছোৱালী বিচাৰে , আমাৰ এই বুঢ়ীয়ে আকৌ তলখাপতে থাকিব বিচাৰে ৷

ভাত –পানী খাই আমি ঠুট-মুখ চেলেকি গজেনদাৰ লগত তেওঁলোকৰ ঘৰ পালোহি ৷ কাৰো মুখত মাত-বোল নাই ৷ ৰাতি এটা বজাত শুবলৈ লওঁতে গজেনদাই সান্ত্বনা দিয়াৰ সুৰত ক’লে ,”বাদ দে কামাখ্যা, তই চিন্তা কৰিব নালাগে ,আমাৰ পৰিয়ালতে তাইতকৈ কম বয়সীয়া ছোৱালী আছে ৷ খুজিলে মিনতিকো তোলৈ বিয়া দিব ৷”

মিনতিৰ কথা কওঁতে মোৰ গজেনদাহঁতৰ ঘৰতে লগ পোৱা ছোৱালীজনীৰ বৃহৎ অৱয়বটোৰ কথা মনত পৰি গ’ল ৷ টুনটুনকৈয়ো শকত-আৱত ৷ কম বয়সীয়া অৱশ্যে হ’য় সেই বুলি কামাখ্যাৰ লগত নিমিলা ছোৱালী এজনী জেদত লাগিতো বিয়া পাতিব নোৱাৰি –নিজৰ জাতৰে হলেনো কি হ’ল ৷

কামাখ্যাক মই কানে কানে মিনতিৰ বিষয়ত হাঁ-না একো নক’বলৈ ক’লো আৰু তাক এটা বৰ ডাঙৰ কথা ক’লো যাৰ বাবে তাৰ অশান্ত মনটো শান্ত হ’বলৈ বেছি পৰ নালাগিল ৷

মই ক’লো , “ দেবেন চাৰৰ জীয়েকজনীক তই ভালদৰে মন কৰিছিলিনে কামাখ্যা ?”

“কি কি কথা ? “ সি উৎসুকতাৰে প্ৰশ্ন কৰিলে ৷

“ মানে তাইৰ এখন কাণৰ লটিটো আনখন কাণতকৈ দীঘল ৷ এনে ছোৱালী------------------------------------৷”

-----------সমাপ্ত-------------

(গল্পটোৰ কাহিনীভাগ আৰু চৰিত্ৰসমূহ সম্পূৰ্ণ কাল্পনিক ৷ কাৰোবাৰ জীৱনৰ স’তে মিলি গ’লে , তাৰ বাবে লেখকক ক্ষমা কৰি দিয়ে যেন৷)

ৰবট

(চুটি গল্প)
ক্ৰিং…..ক্ৰিং ক্ৰিং , মিঃ বি. বি. বৰুৱাই ৰিং কৰি কৰি যেন ভাগৰি পৰা ম’বাইল ফোনটোক সকাহ দিবলৈ নহয় , তাৰ চিৎকাৰ ধ্বনিত বিৰক্ত হোৱা নিজৰ শ্ৰৱণেন্দ্ৰিয়ক শান্তি দিবলৈকে অনিছ্ছা সত্ত্বেও ফোনটো হঠাৎ হাতত তুলি ল’লে ৷

“ হেল্ল……… ৷ মিচেছ বি. বি. বৰুৱাক বিচাৰিছে ? ….হয় আছে ৷ তেওঁ বাথৰুমত ৷ .. হয় যাব, মই ক’ম বাৰু ৷ থৈছো ৷ ”

এক অনামী বিৰক্তিৰ ভাৱ মিঃ বৰুৱাৰ মুখায়বত ফুটি উঠিল ৷ ফোনত মিচেছ বি. বৰুৱাকেই যে কোনোবাই বিচাৰিব সেই কথা জানে বাবেই মিঃ বৰুৱাই ফোনটো ধৰা নাছিল ৷ মিচেছ বৰুৱা বা জীয়েক মিছ চুমীৰ ম’বাইল ফোনত সংযোগ স্থাপন কৰিব নোৱাৰিলে বহুতে মিঃ বৱুৱাৰ ফোন নম্বৰকে ডায়েল কৰে ৷ ফোনত মিচেছ বৰুৱাক বিচাৰে ৷ মিঃ বৰুৱাই মিচেছ বৰুৱাৰ হাতত ফোনটো তুলি দিয়ে ৷ ঘৰলৈ কোনোবা আহিলেও মিঃ বৰুৱাক লগ পালে সোধে , “ মিচেছ বৰুৱা আছেনে ? অলপ লগ পাব খুজিছিলো ৷ ” মিঃ বৰুৱাই মিচেছ বৰুৱাক খবৰটো জনাই নিজৰ কোঠাত স্ব-বন্দীত্ব বৰণ কৰে ৷

কথা-বতৰাৰ অন্তত আগন্তুকক বিদায় দি মিচেছ বৰুৱা গৈ মিঃ বৰুৱাৰ ওচৰ পায়গৈ আৰু কয় , “ হেৰা, শুনাচোন শুনা ৷ এই যে পল্লব দুৱৰা আহিছিল , তেওঁৰ ফাইলটো তোমাৰ টেবুলত কাইলৈ পৰিবহি ৷ তেওঁ একলাখ টকা দি গৈছে ৷ প্ৰপ’জেলটো sanction কৰি দিবা ৷ ” বচ ৷ কথা ইমানেই ৷ মিঃ বৰুৱাৰ ক’ব লগা একো নাই ৷ এইদৰেই মিঃ বৰুৱাই অফিচৰ কাম চলাই আছে ৷ মিঃ বৱুৱাই স্বাক্ষৰ প্ৰদান কৰিলেই সকলো হৈ যায় ৷ মিঃ বৰুৱাই তেনেকৈয়ে স্বাক্ষৰ প্ৰদান কৰি আছে প্ৰপ’জেল সমূহত ৷ প্ৰ’পজেলত কিবা ভুল থাকিলে তলতীয়া বিষয়া –কৰ্মচাৰীয়ে জবাব দিব লাগিব , কিন্তু সদ্যহতে মিচেছ বৰুৱাই তেওঁলোকৰ জীৱন –ধাৰাৰ যি এক অলিখিত প্ৰপ’জেল প্ৰস্তুত কৰি মিঃ বৰুৱাৰ বিবেকৰ স্বাক্ষৰ আদায় কৰিব খুজিছে , তাক লৈহে কিছুদিনৰ পৰা তেওঁ চিন্তিত হৈ পৰিছে ৷

“ হেৰা , কোনোবাই ফোন কৰিছিল নেকি ?”

মিঃ বৰুৱাই চিন্তা- সাগৰত ডুব গৈ আছিল বাবে মিচেছ বৰুৱাই কোৱা কথা কৰ্ণগোচৰ নহ’ল ৷

“ তুমি ই . এন, টি. ক্লিনিকলৈ যাব লাগিব বুজিছা ৷ ”

মিচেছ বৰুৱাৰ বক্ৰোক্তি শুনিহে মিঃ বৰুৱাই মাত লগালে , “ কিবা কৈছিলা ? “

“ কি চিন্তা কৰি থাকাহে ? মাতি থাকিলেও মাত নিদিয়া ৷ মই সুধিছো কোনে ফোন কৰিছিল ? “

“ তোমালোকৰ পাৰ্টিৰ চীফে ৷ তোমাক আধাঘন্টাৰ ভিতৰতে পাৰ্টিৰ অফিচত বিশেষ জৰুৰী কামৰ বাবে লগ পাব খুজিছে ৷” – মিঃ বৰুৱাই ক’লে ৷

“ হয় নেকি : এইটো যে কিমান গুৰুত্বপূৰ্ণ খবৰ তুমি তাকো বুজি নোপোৱা ৷ কি মুৰ্খহে তুমি ৷”

খং আৰু উত্তেজনা মিশ্ৰিত সুৰত কথাখিনি কৈ মিচেছ বৰুৱাই ঘৰৰ পৰা ওলাই মাৰুতি কাৰখনত বহিলগৈ ৷ চেলফত চাবিৰ পাক দি ষ্টাৰ্ট কৰি মহানগৰীৰ মধ্যস্থললৈ যোৱা ৰাস্তাইদি মাৰুতি কাৰৰ গতি –বেগ তীব্ৰ কৰি দিলে ৷ মিঃ বৰুৱাই ঘৰৰ বাৰান্দাৰ পৰা মিচেছ বৰুৱাৰ মাৰুতি-কাৰখন যোৱাৰ ফালে কিছুপৰ আকাশেদি উৰি যোৱা পৰিভ্ৰমী পক্ষীলৈ দৃষ্টি নিক্ষেপ কৰাদি কৰি অৱশেষত নিজৰ কোঠালৈ আহি বিছনাত বাগৰ দি ভাৱ-ৰাজ্যত প্ৰৱেশ কৰিলে ৷

কেইবছৰমানৰ পূৰ্বৰে পৰা মিঃ বৰুৱাই মিচেছ বৰুৱাৰ চাল-চলনত ভিতৰি –ভিতৰি বিৰক্ত হৈ আহিছে যদিও প্ৰতিবাদৰ এটা শব্দও ব্যক্ত কৰাৰ সাহস গোটাব পৰা নাই ৷ তেনে কৰিলে পেট্ৰল ডিপোৰ

প্ৰাঙ্গনত জুইশলাৰ কাঠি জ্বলোৱাৰ দৰেই বিপদজনক কাম কৰা হ’ব ৷ অব্যক্ত ক্ষোভ অন্তৰত লৈ থাকি আত্মদহনকে সহ্য কৰি আছে মিঃ বৰুৱাই ৷ মানুহে অন্তৰৰ দুখ –বেদনাবোৰ লগৰীয়া বা বন্ধু –বান্ধৱৰ আগত প্ৰকাশ কৰি সমবেদনা লাভৰ যোগেদি সেইবোৰৰ জ্বালা –যন্ত্ৰণাৰ পৰা নিজকে কিছু সকাহ দিব পাৰে ; কিন্তু জীৱন সঙ্গীনীয়ে দিয়া দুখ-বেজাৰৰ পৰা উপশম পাবলৈ কি কৰিব ?

আচলতে মিঃ বৰুৱাই মিচেছ বৰুৱাৰ চালচলনত এক সন্দেহভাৱ পোষণ কৰিছে , আৰু সেয়া যে অমূলক নহয় , তাতো তেওঁ নিশ্চিত হৈছে ৷ কাৰণ, টেলিফোনত নিজকে পাৰ্টিৰ চীফ বুলি পৰিচয় দি মিচেছ বৰুৱাক যিজনে মাতি পঠিয়াইছে তেওঁ এজন আত্মপৰিচয় গোপনকাৰী তথা মিচেছ বৰুৱাৰ প্ৰণয়প্ৰাৰ্থীহে ৷ কিয়নো , মিচেছ বৰুৱাৰ পাৰ্টিৰ চীফ মিঃ চলিহাই আজি অসমৰ বাহিৰলৈ গমন কৰিছে বুলি মিঃ বৰুৱাৰ জ্ঞাত ৷ এতিয়া সত্য প্ৰমাণিত কৰি মিচেছ বৰুৱাৰ মুখা খুলি দিলে যি পৰিণতি হ’ব তালৈকো মিঃ বৰুৱাই ভয় কৰে ৷ এনে কথাবোৰ চিন্তা কৰিলে মিঃ বৰুৱাৰ জীৱনৰ প্ৰতি বিতৃষ্ণা জন্মে ; কিন্তু অসমৰ বাহিৰত পঢ়াই থকা ল’ৰা-ছোৱালী দুটিৰ জীৱনৰ কথা ভাৱিলেই তেওঁ জীয়াই থকাৰ প্ৰয়োজনীয়তা উপলব্ধি কৰে ৷ দুঃচিন্তাত দিন অতিবাহিত কৰি মিঃ বৰুৱাৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিছে ; কিন্তু মিচেছ বৰুৱাৰ স্বাস্থ্য, ৰূপচৰ্চা যোগব্যামৰ দ্বাৰা চিৰসেউজ হৈয়ে আছে ৷ মিচেছ বৰুৱাৰ ৰূপ লাৱণ্যও এতিয়া মিঃ বৰুৱাৰ বাবে এক বিপদ সংকেত হৈ পৰিছে ৷




মিঃ বৰুৱাই উজনি অসমৰ শিক্ষা-ক্ষেত্ৰত আগবঢ়া এখন ঠাইত এটি দুখীয়া পৰিয়ালত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল ৷ তেওঁৰ প্ৰকৃত নাম আছিল বিনয় চুতীয়া ৷ পিতৃ আছিল এজন খেতিয়ক ৷ দুবেলা দুমুঠি খাই কথমপি দিন অতিবাহিত কৰা লোক ৷ তথাপিও দেউতাকে তিনিওজন পুত্ৰকে পঢ়া-শুনাত লগাই থাকিল ৷ জীয়েক কেইজনীক পঢ়া-শুনা কৰিবলৈ নিদি আৰ্থিক দিশত স্বচ্ছল লোকলৈ ততালিকে বিয়া দি দেউতাকে বুদ্ধিমানৰ কাম কৰিলে ৷ ডাঙৰজন ভিনীহিয়েকেই বিনয়ক শ্বিলঙত বি. এ. পঢ়াৰ খৰচ দিলে ৷ বিনয়ে বি.এ. পাছ কৰি প্ৰথমে স্থানীয় উচ্চ ইংৰাজী বিদ্যালয় এখনত শিক্ষকতাৰ চাকৰি কৰিছিল ৷ পিছত , বৰ্তমানে তেওঁ সঞ্চালক পদবী চম্ভালি থকা বিভাগটোৰ পৰিদৰ্শকৰ চাকৰি পাই গুচি গ’ল ৷ পৰিদৰ্শক বিনয় চুতীয়াই তেওঁৰ ডাঙৰ বায়েক আৰু ভিনীহিয়েকক দুই –এবছৰলৈ কৃতজ্ঞতাৰ চিহ্ন স্বৰূপে দুই এপদ কাপোৰ-কানি বিহুৱে-সংক্ৰান্তিয়ে উপহাৰ স্বৰূপে দিছিল ৷ কিন্তু মিচেছ বৰুৱাক বিয়া কৰাই তেওঁ সকলোকে পাহৰি গ’ল ৷ তেওঁ নিজৰ নাম সলাই বিনয় চুতীয়াৰ পৰা মিষ্টাৰ বিনয় ভূষণ বৰুৱা কৰি ল’লে ৷ মিঃ বিনয় ভূষণ বৰুৱা আৰু মিচেছ বি. বৰুৱা যেন ভিন্ন গ্ৰহৰ প্ৰাণীলৈ ৰূপান্তৰিত হ’ল –যিয়ে মাথো জানে যে যিকোনো উপায়েৰে ধন ঘটিব লাগে ৷ ধন লাগে, বিলাসী লাগে, অট্টালিকা লাগে আৰু লাগে গাদী –য’ত বহিলে ছপাশালত ছপা হৈ কাগজ বাহিৰ হৈ পৰাদি সমুখত অহৰহ ধন আহি পৰে ৷ হৃদয় ? হৃদয় ধনেৰেও কিনিব পাৰি- মিচেছ বৰুৱাই ভাৱে ৷ মিঃ বৰুৱাই ক’ব খুজিলেও ক’ব নোৱাৰিব যে মৰম-স্নেহ ধনেৰে কিনিব পৰা বস্তু নহয় ৷

মিঃ বৰুৱাই তেওঁৰ অতীত জীৱনৰ কথা মিচেছ বৰুৱাক ক’ব নোৱাৰে ৷ কাৰণ, এইবোৰ অলাগতিয়াল কথা শুনিবলৈ মিচেছ বৰুৱাৰ সময় নাই ৷ মিঃ বৰুৱাৰ ডাঙৰ বায়েকৰ সৰুজনী জীয়েক আৰু খুৰাকৰ জীয়েক আহিছিল নাৰ্চিং কৰ্চত নামভৰ্তিৰ সাক্ষাৎকাৰৰ বাবে ৷ দুয়োজনীকে নাৰ্চিং কৰ্চত নামভৰ্তি কৰাই দিয়াৰ ঠিকা অযাচিতে ল’লে মিচেছ বি. বৰুৱাই ৷ দুয়োজনীৰ পৰা মুঠ এক লাখ টকা লৈ সেই টকা নিৰ্বাচনৰ প্ৰাৰ্থী হৈ নিজে জয়ী হোৱাৰ প্ৰচেষ্টাত ব্যয় কৰিলে ৷ এই কথাত মিঃ বৰুৱাই মনত বেজাৰ পাইছিল ; কিন্তু মুখেৰে মিচেছ বৰুৱাক এষাৰ কথাও ক’ব নোৱাৰিলে ৷ মিচেছ বৰুৱাই বিবাহ-উপযুক্ত বয়স পাৰহৈ যাব খোজা দুৰ্ভগীয়া ছোৱালী দুজনীক নাম ভৰ্তি কৰাই দিব নোৱাৰিলে আৰু টকাখিনিও ঘূৰাই নিদিয়াত মিঃ বৰুৱাই এক অবুজ বেদনা বুকুত লৈ থাকিব লগা হৈছে ৷ নিজে সেই টকা ঘূৰাই দিয়াৰ ক্ষমতাও তেওঁ বহুবছৰৰ পূৰ্বেই হেৰুৱাই পেলাইছে ৷ মিচেছ বৰুৱাৰ অনুমোদন অবিহনে তেওঁ টকা-পইচাৰ লেনদেন কৰিব নোৱাৰে ৷

গাৱঁৰ যি পৈত্ৰিক মাটি-ভেটি মিঃ বৰুৱাৰ ভাগত পৰিছে সেইখিনিও মিচেছ বৰুৱাই বিক্ৰী কৰাৰ নিৰ্দ্দেশ দিছে ৷ প্ৰথমে সেই মাটি –ভেটি মিঃ বৰুৱাই দুই ককাই-ভাইকে এৰি দিব খুজিছিল ; কিন্তু মিচেছ বৰুৱাই যুক্তি দাঙি ধৰিলে ---পৈত্ৰিক সম্পত্তিৰ ভাগ নল’লে তেওঁ জাৰজ সন্তান বুলি পৰিচিত হ’ব ৷ গতিকে সেই মাটি-ভেটি মিঃ বৰুৱাই স্বনামে নামজাৰি কৰি ল’লে ৷ এতিয়া মিচেছ বৰুৱাই গুৱাহাটী মহানগৰীত যি চাৰিমহলীয়া অট্টালিকা সজাইছে তাক আটক-ধুনীয়াকৈ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ ধনৰ জোৰা মাৰিবৰ কাৰণে গাৱঁৰ মাটি –ভেটি বিক্ৰী কৰিব ওলাইছে ৷ সেই কথাত মিঃ বৰুৱাই বাধ্য হৈ সন্মতি জনাই মাটি বিক্ৰী বিজ্ঞপ্তি বাতৰি কাকতত দিছে ৷

মিঃ বৰুৱাই মিচেছ বৰুৱাৰ সকলো কথাই স্ববিবেকক হনন কৰি সহ্য কৰি আহিলেও বৰ্তমান যি ভীষণ পৰিণতিৰ দিশে মিচেছ বৰুৱাই গতি কৰিছে সে্য়া তেওঁৰ বিবেকে সহ্য কৰিব পৰা নাই ৷ জীৱনত তেওঁ অসৎ পথেৰে যি ধন-সম্পদ আহৰণ কৰিলে সেইবোৰেই তেওঁৰ জীৱনৰ সকলো অনৰ্থৰ মূল যেন লাগিছে ৷ বাল্যকালৰ দাৰিদ্ৰভৰা জীৱনতো কোনোদিনে এনেদৰে বিবেকৰ দহন সহ্য কৰিব লগা হোৱা নাছিল ৷ সুখ আৰু সম্পদ যে দুটা পৃথক বস্তু সেই কথা এতিয়া তেওঁ বাৰুকৈয়ে উপলব্ধি কৰিছে ৷ দুঃচিন্তাই তেওঁক যিদৰে খুলি খুলি খাব ধৰিছে তাৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পাবলৈ যে তেওঁৰ কোনো উপায় নাই সেই কথাত নিশ্চিত হৈ তেওঁ বেছি উত্তেজিত হৈ পৰিছে ৷ নিজৰ স্ত্ৰী পৰপুৰুষগামী বুলি জানিলে যে কেনে অসহ্যকৰ হয় সেয়া ভুক্তভোগীয়েহে জানে ৷

মুখ্যদ্বাৰৰ কলিং বেলৰ চুইচত কোনোবাই বহুপৰ টিপি আছে যদিও উঠি গৈ দুৱাৰখন খুলি দিবলৈও মিঃ বৰুৱাৰ শৰীৰত যেন শক্তি লোপ পাইছে ৷ মিচেছ বৰুৱা ওলাই যোৱা প্ৰায় চাৰি ঘন্টা মানেই হ’ল ৷ তেওঁ ঘূৰিবৰ সময় হ’ল ৷ নিশ্চয় তেৱেঁই আহিছে –মিঃ বৰুৱাই ভাৱিলে ৷ কথাটো ভাৱি ভয় খাই বিছনাৰ পৰা লৰালৰিকৈ উঠি দুৱাৰমুখ পালেগৈ ৷ কাৰণ , দুৱাৰ খুলি দিয়াত পলম হ’লেও মিচেছ বৱুৱাৰ কেটেৰা-জেঙেৰা শুনিব লাগিব ৷ ঘৰত কাম কৰা চাকৰ-নাকৰ কেইটাক মাৰপিট কৰি খেদি পঠিওৱা দুদিন হৈছেহে মাথো ৷ তেওঁৰো গতি যাতে ----------৷

দুৱাৰ খুলি দিয়াৰ লগে লগে এটা সৰু ল’ৰাই এখন চিঠি মিঃ বৰুৱাৰ হাতত তুলি দি দৌৰ মাৰি নগৰৰ ব্যস্ত পথৰ জনসমুদ্ৰত মিলি গ’ল ৷

চিঠিখন হাতত লৈ দুৱাৰখন বন্ধ কৰি মিঃ বৰুৱা পুনৰ বিছনাত পৰিল আৰু চিঠিখন পঢ়িব ধৰিলে ৷

“ মিঃ ৰবট , আপোনাক অত’দিনে পৰিচালিত কৰি থকা মিচেছ বৰুৱাক আমাৰ সংগঠনে তেওঁৰ পাপৰ প্ৰায়শ্চিত্ত স্বৰূপে সংগঠনৰ সংবিধান অনুযায়ী চৰম শাস্তি অৰ্থাৎ মৃত্যু-দণ্ড দিলে ৷ তাৰ বাবে আমি আপোনাৰ দৰে ‘ ৰবট’ ৰ ওচৰত ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা কৰিব খোজা নাই ৷ আপুনি এজনী দুশ্চৰিত্ৰাৰ পৰা বিৰত হোৱাত অভিনন্দনহে জ্ঞাপন কৰিছো ৷ ৰবটৰ পৰা পুনৰ মানুহ হ’বলৈ আপোনাক সুযোগ দিয়া হৈছে ৷ ----------৷ “

চিঠিখন পঢ়ি শেষ কৰাৰ ধৈৰ্য্য মিঃ বৰুৱাৰ নাথাকিল ৷ তেওঁৰ যেন হঠাৎ ৰক্তচাপ বৃদ্ধি পাই গ’ল ৷ মূৰটো ঘূৰাবলৈ ধৰিলে ৷ মানুহ জন্ম দিয়াৰ যন্ত্ৰণাত যেন বিছনাখনত মিঃ বৰুৱা চটফটাই থাকিল ৷